Aşırı ebeveynlik günümüzün belki de en belirgin aile tutumu. Gerek zengin Batı toplumlarında gerekse doğunun geleneksel ülkelerinde aileler çocuklarına dünya tarihinin hiçbir döneminde rastlanmayacak kadar çok zaman ve para harcıyorlar. Pek çok anne bu dönemsel sorumluluğu bir çeşit meslek edasıyla ‘profesyonel annelik’ düzeyine taşıyor ve çocuklarını her türlü tehlike ve yanlıştan korumayı bir yaşam hedefi haline getiriyor.
Aşırı koruyucu ve yönlendirici ebeveynliğin bir başka boyutu da çocuklar için fazla para harcamak. Aileler çocukları ne isterse satın almayı doğal bir sorumluluk olarak yerine getiriyorlar. Üstelik bu tutumu sadece ekonomik olarak daha iyi konumdaki aileler değil hemen tüm gelir gruplarındaki ailelerde görüyoruz. Oyuncaklardan, teknolojik aletlere, özel derslerden, özel okullara çocuk yetiştirmek gerçek bir yatırım halini alıyor.
Erkekler Daha Fazla Destekleniyor!
Özellikle erkek çocukların yetiştirilmesinde aileler ‘aşırılıklarını’ örtecek bir bilimsel mazerete de sığınıyorlar. Erkeklerin kız çocuklarına oranla daha geç geç olgunlaştığına; fiziksel, duygusal ve sosyal gelişimlerinin kızlara göre daha geriden geldiğine dair gelişimsel bilgi annelerin erkek çocuklarını daha fazla korumalarına neden oluyor.
Bu bilgiye erkeklerin kızlara göre fazlasıyla korunup kollanmasına neden olan kültürel kodlarımız da eklendiğinde ‘erkek çocuklara özel’ bir ebeveynlik tutumu ortaya çıkıyor. Kendi yataklarını toplamaktan, ödevlerini yapmaya, kirlilerini banyoya götürmekten basit ev işlerini üstlenmeye hemen hemen hiçbir sorumluluktan haberleri olmayan erkek ergenler büyüdüklerinde de aynı edilgenliği sürdürüyorlar.
Peter Pan: Büyümek İstemeyen Çocuk
Granada Üniversitesi’nden Profesör Humbelina Robles Ortega özellikle annelerin aşırı koruyucu tavrının çocuklarda Peter Pan Sendromuna neden olabileceği söylüyor. Robles’e göre giderek daha fazla gençte görülen Peter Pan Sendromu özellikle küçük yaşlardan itibaren fazla korunan, tüm ihtiyaçları karşılanan ve sorumluluk verilmeyen ve büyüdüğünde başkalarına bağımlı hale gelen çocuklarda daha fazla görülüyor. Toplumun Peter Pan’ları yetişkinlik hayatını çok sayıda problemle dolu, kaotik ve riskli bir hayat olarak görüyor; ailelerinin korumasından çıkmak istemiyorlar.
Erkeklerde Daha Fazla Görülüyor!
İlk kez psikolog Dan Kiley tarafından tanımlanan Peter Pan Sendromu her iki cinste de görülse de erkek çocuklarda daha fazla rastlanıyor. Söz vermekte ya da verdikleri sözleri yerine getirmekte zorluk çeken, dış görünümlerini ve başkalarının kendileri hakkındaki düşüncelerini çok önemseyen, kendilerine aşırı düşkün ve çevresindekilerin ihtiyaçlarını sezmekte ve ilişki sürdürmekte yetersiz olan genç erkekler Peter Pan Sendromunun en temel belirtilerini taşıyorlar.
Çocuklarıyla sevgi ve ilgiye dayanan gerçek bir ilişki yerine onlara para, parayla satın alınan objeler sunan ve çocuklarına çok özel ve ayrıcalıklı olduklarını hissettiren ebeveynler bu sendromun tetiklenmesini sağlıyorlar.
Bu sendromu yaşayanlar;
- Yalnız kalmaktan çok korkuyor ve çok sosyal kişilikler sergilemeye çalışıyorlar.
- Ancak bu insanların büyük bölümünü sevdiği için değil ihtiyaçlarını karşıladığı için çevresinde bulunduruyorlar.
- Uzun süreli arkadaşlıklar, tutarlı duygusal ilşikiler bu gençleri korkutuyor.
- Özellikle kadınlardan kendilerine tıpkı bir zamanlar annelerinin onlara yaptığı gibi ‘şımartarak ve her istediğini yaparak’ davranmalarını bekliyorlar.
- Bir ilişki ciddileşmeye başladığında ve kendisine de sorumluluk düştüğünde bu genç erkekler hemen uzaklaşıyor kısa süre içinde başka bir ilişkiye başlıyorlar.
Büyük bölümü;
- Yaptıkları işlerde oldukça başarılı oluyor,
- Kendilerine aşırı özen gösteriyor,
- Çevrelerinden takdir topluyor,
- Bununla beraber kendi sorumluluklarını üstlenmiyor,
- Kolayca öfkeleniyor,
- Çevrelerindekilere yukarından bakıyorlar.
Yaş Dönemi Belirtileri
10-15 yaş arası: Artık büyüyen ve sosyalleşmesi gereken çocuk olabildiğince evde vakit geçirmekte, aile yakınları da dahil olmak üzere insanlarla yakınlaşmaktadır.
16-22 yaş arası: Gerçek arkadaşlıkları olmayan genç buna rağmen sosyal çevresinde aranan biridir. Bu çocuğa bir özgüven kazandırır. Mço ya da saldırgan tavırlar gösterebilir.
23-25 yaş arası: İş bulma, çalışma, evlenme ya da duygusal bir ilişkiye girme gibi dönemse davranışlardan uzak durur. Mutsuzdur. Yalnızdır. Başka bir olasılık da kendisine çok hayran, her sorunu çözen, tartışma yaratmayan bir eşi vardır.
26-30 yaş arası: Sendrom ilerler ve var olan belirtiler daha da derinleşir.
