Çocuklar biraz büyüyüp kendilerini ifade etmeye başladıklarında akla hemen gelen sorulardandır: Acaba çocuğum yetenekli mi?
Bazı çocuklar kendi eğilimlerini kolaylıkla gösterirler. Daha küçük yaşlardan itibaren ilgileri, yetenekleri açıktır. Kendilerini ifade eder, eğilimlerini paylaşırlar. Ancak bazı çocuklar daha sessiz, içedönüklerdir. Bu sessizlik çocukların ilgisiz ya da yeteneksiz oldukları anlamına gelmez. Sadece bu çocukların daha fazla yönlendirmeye ihtiyaçları vardır.
Peki çocuklarımızın ilgi,eğilim ve yeteneklerini fark etmek için ne yapabiliriz? İşte size çocuğunuzun eğilimlerini farketmek için duyarlılığınızı arttıracak bir yol haritası:
Önce Gözlem Yapın
Pek çok anne baba çocuklarının kendi hayallerini gerçekleştirmesini ister. Bu yüzden çocuklarının eğilimlerine kulak vermeden onları kendi istedikleri kurslara, faaliyetlere gönderirler. Maalesef bu çabanın sonu çoğu zaman sadece boşa harcanan zamandır.
Eğer çocuklarınızın başladığı işte ilerlemesini, gelişmesini istiyorsanız onların yetenekleri, ilgileri doğrultusunda bir alan seçmelisiniz. Bunun ilk şartı da çocuğunuz eğilimlerini tarafsız olarak gözlemlemenizdir.
Bu süreçten en çok yapılan hata ise ailelerin çocuklarını zayıf oldukları alanlara yönlendirmeleridir. Anne babalar bunu çocuklarını güçlendirmek için yapar. Oysa yapılması gereken onları ilgili ve yetenekli oldukları alanlara yönlendirmek ve bu konuda ustalaştırmaktır.
Çocuğunuzun Oyununu Gözlemleyin
Oyun çocuğun kendisini özgür ve güvende hissettiği, kendisi olduğu bir faaliyettir ve bu süreçte çocuğun tarafsızca gözlemlenmesi önemli ipuçları verecektir.
- Çocuğunuz bedensel faaliyetlerden mi yoksa sakin, düşünsel, içedönük faaliyetlerden mi hoşlanıyor?
- Kendisini unutarak, uzun saatler boyunca yaptığı bir etkinlik var mı?
- Yaşıtlarıyla zaman geçirmeyi mi yoksa büyüklerle birlikte olmayı mı sever?
- Nasıl oyuncaklarla oynar? Oyunlarında hangi senaryoları yaratır?
- Oyunlarında konuşurken neler söyler?
Bu ipuçlarını değerlendirmek size çocuğunuz hakkında en gerçek bilgileri verecektir. Ayrıca çocuğunuzda oyun oynarsanız onun dünyasına daha rahat girebilir ve onun zihninden dünyayı görebilirsiniz.
Sonra Fırsatlar Sağlayın
Çocuğunuzun hangi alanlarda ilgili olduğunu konusunda bir fikriniz varsa artık onu yeni bilgi ve açılımlarla donatabilirsiniz. Çocuğunuzu seçtiği alana daha geniş bakacak şekilde yetenek alanlarıyla tanışması için fırsatlar sağlayın. Farklı malzemeler, farklı olanaklardan haberdar edin.
- Konserlere, tiyatroya, sergilere, müzelere götürülen çocukların sadece sanat alanlarında değil hayatın diğer alanlarında da daha güçlü olduklarını hatırlayın.
- Sanat faaliyetlerinin çocuğun kendisini anlamasının, ihtiyaçlarını fark etmesinin ve bunları doğru ifade etmesinin en önemli yolu olduğunu da aklınızda tutun.
- Farklı oyunlar oynayın.
- Farklı yerlere yürüyüşlere çıkın.
- Yeni insanlarla, mesleklerle tanışmasını sağlayın.
- Sporcuları, müzisyenleri, tiyatrocuları, yazarları, gazetecileri tanımasını sağlayın.
- Felsefeyle tanıştırın. Kendini ve dünyayı tanıma kavramını örnekleriyle açıklayın.
- Mahallenin ayakkabı tamircisini, ahşap gemiler yapan emekli öğretmeni, her bahar ağaçlar diken muhtarı, sokak hayvanları için kampanya düzenleyen liselileri listenize almayı unutmayın.
Çocuğunuzun Sahip Olduklarını Övün!
Övgü, cesaret ve gelişim elele gider. Yaptıkları beğenilmeyen, eleştirilen çocuklar bir süre sonra deneme cesaretlerini yitirirler.
Eğer çocuğunuzun gelişmesini istiyorsanız önce onun sahip olduklarını, iyi yaptıklarını fark edin ve övün. Çocuğunuzun sizin onunla gurur duyduğunuzu bilmesini sağlayın. Hangi becerisini neden beğendiğinizi anlatın. Küçük yaşlardan beri hangi yetenekleri sergilediğini bilmesini sağlayın.
Ancak bunları anlatırken konuşmanızın içinde emek, istek, çalışma gibi kavramlar olmasına özen gösterin. Ve ölçülü olun: Şişik bir ego değil, sağlıklı bir özgüven yaratmak için uğraştığınızı hep hatırlayın.
Son Olarak
Yetenekle Para kazanma Arasında Bağ kurmayın! Çocuğunuzun sadece paraya tahvil edilecek becerilerini öne çıkarmayın. Örneğin çocuğunuzu futbolcu olması için ısrar etmeyin.
Çocuğunuzun seçtiği alanı toplumsal cinsiyet rolleri açısından yorumlamayın. Kızınızın dağ tırmanışı yapmasına, oğlunuzun yemek pişirmek konusunda ustalaşmasına karşı durmayın.Yeteneğin ilginin cinsiyeti yoktur.
Bir yeteneği geliştirirken çocuğunuzun hayata bakış açısını genişletecek her fırsatı kullanın. Onu rol modelli gençlerle tanıştırın. En önemlisi seçtiği alanda okumasını sağlayın. Okul tiyatrosunda rol alan çocuğunuzu bir oyuna, flüt çalmaktan hoşlananı bir konsere götürün.
Çocuğunuzun sevdiği işi yapmasını destekleyin. Çok tanınmış biri olup yaptığı işten nefret etmesindense mutlu, tatmin olunan bir hayatın çok daha kıymetli olduğunu lütfen hatırlayın ve çocuğunuza da her fırsatta hatırlatın.
