Ebeveyn olarak çocuğumuzu harflerle erken yaşta tanıştırmanın gelecekteki okuma becerisi üzerindeki olumlu etkilerini zaten bildiğinizden eminiz. Ancak güncel araştırmalar matematiğe erken başlamanın –sadece okuma değil- bir bütün olarak akademik başarı üzerindeki etkisinin altını çiziyor ve matematik eğitimi üzerinde bir kez daha düşünmemizi sağlıyor.
Bununla birlikte matematik büyük bir dünya! Tam olarak nasıl bir matematikten söz ediyoruz? Yanıt: Sayılar. Çünkü anaokulu yıllarında sayıların ‘anlamını’ kavramakta zorluk çeken çocukların eğitimlerinin ilerleyen yıllarında matematik konusunda ciddi zorluklar yaşadığını biliyoruz. Erken matematik becerisi çocukların lise ve üniversite başarılarını bile etkileyecek kadar önemli olabiliyor.
Günlük Matematik: Küçük Hesap Yapma Becerisi
Günlük hayatınızda hangi sıklıkla basit matematik işlemleri yaptığınıız düşünün. Toplantıya girmeme kaç dakika kaldı? Herkese yetmesi için tepsideki böreği nasıl kesmeliyim? Mutfak bütçesini nasıl kullanmalıyım?
Araştırmalar çocukların matematiğinin de böyle günlük basit problem çözümleriyle gelişeceğini gösteriyor. Sayıları, basit işlemleri günlük konuşmalarınızın içine aldıkça çocuğunuza ilk matematik derslerini de vermiş oluyorsunuz. ‘Anneannenlerde kalmak için valizini hazırla’ demek yerine ‘Anneannenlerde kaç tişörtle ihtiyaç duyarsın?’ demek, ‘Kardeşlerinle birlikte oyna’ demek yerine, ‘Oyuncakları aralarında eşit olarak paylaştır’ demek bu işin basit ama en önemli adımlarından.
Çünkü böylece matematiği sadece okulda karşılaşılan soyut bir kavram olmaktan çıkartıp günlük hayat akışının, sorun çözme ve hayatı kolaylaştırma stratejilerinin bir aracı olarak sunmuş oluyorsunuz.
Sadece Ezbere Saymak Yetmez
Peki çocuğumuza sayılarla ilgili hangi becerileri öğretmeliyiz? Hepimiz çocuğumuzun en erken yaşta sayı saymasını isteriz. Ancak sayı sayma bir ezberleme işlemidir ve hemen ardından rakamın neyi ifade ettiğinin anlaşılması gelmelidir. Peki rakam aslında neyi ifade eder? Çocuk bir grup objeyi bir,iki,üç,dört diyerek sayar ve en sonda söylediği sayının o grubun varlık sayısını ifade ettiğini anlar. Bu en temel matematik becerisidir ve kavranması aylar sürebilir.
Hemen ardından başka beceriler de gelecektir. Sayıların değerlerinin, büyüklük küçüklük ilişkilerinin, temsil ettikleri niceliğin anlaşılması yavaş yavaş gelişecektir.
Bunu öğretmeye basit uygulamalarla başlayabilirsiniz: Örneğin çocuğunuza 5 ve 6’dan hangisinin büyük olduğunu, 7 ve 5 arasındaki farkın 6 ile 5 arasındaki farktan daha fazla olduğunu anlatabilirsiniz. Şaşırtıcı olsa da bunu yaparak aslında çocuğunuzun lisedeki cebir öğrenme becerisini şekillendiriyorsunuz.
Matematiği Hayatın İçine Taşıyın
Matematiği hayatın içine katmak ve çocuğunuza rakamlarla onların niceliği arasındaki bağlantıyı öğretmek için başka neler yapabilirsiniz?
- Öncelikle matematiği genel olarak büründüğü ciddi ve ürkütücü imajından kurtarmak için olabildiğince neşeli hale getirmek önemlidir. Ailecek oynanacak kutu oyunları çocuklara matematiği farkına bile varmadan öğretmek için kolay bir yoldur.
- Evde farklı yerlere sayıların olduğu post-itler yapıştırmak, market alışverişinde hesabı çocuğunuzla birlikte yapmak, kimin daha çok şekeri var, kimin daha az kurabiyesi var gibi sorular somak çocuğunuzun matematik konusundaki özgüvenini, yaratıcılığını, esnekliğini geliştirecektir.
- Lütfen sayı eğitimi için bilgisayar oyunları ya da applikasyonlar kullanmayın. Çocuğunuz kendi zihni yerine bilgisayar kullandıkça matematik eğitimi gecikecektir.
- Basit sayma işlemlerinin yanı sıra soyut problemlerle de ilgilenin. Örneğin çocuklarınıza saati sorun, yolculuklarda saat tahmini yaptırın, haritadan yol bulmalarını isteyin, GPRSi çocuğunuzun okumasını sağlayın.
- Anneanne ve babaannenin telefonlarını, havanın sıcaklığını, günün tarihini çocuklarınızın sorumluluk alanındaki bilgiler olarak tanımlayın.
- Alışveriş bütçesini çocuğunuzla kontrol edin. Bozuklu paraları onun kontrolüne verin. Ürünlerin fiyatlarını incelemelerini sağlayın. Parayı onlara verdirtin ve para üstünü alıp saymalarını sağlayın.
- Her fırsatta ne kadar iyi bir matematikçi olduğunun altını çizin. Bizim ailede matematik kafası yoktur, matematik korkunç bir derstir gibi psikolojik engeller ya da kaygılar yaratacak konuşmalar yapmayın.
Bu küçük uygulamalarla çocuğunuza matematiğin gerçek amacını ve günlük hayat içindeki geçerliliğini kavratın.
