Modern Zaman Salgını: Narsistik Kişilik Bozukluğu Nedir?

Yaşı onsekizine yaklaşan çocuğunuz aynada saatlerce kendisini seyrediyor. Siz artık bir meslek seçmesi gerektiğini düşünürken o bütün dikkatini sadece giysilerini seçmeye odaklamış; ünlü bir spor markasının ürünleri dışında hiçbir ayakkabıyı giymeyi kabul etmez; cep telefonu yenilenmeden yeni eğitim yılına başlayamaz!

Siz yine de oğlunuzu arkadaşlarına göre daha ‘alçakgönüllü’ buluyorsunuz çünkü en yakın kız arkadaşı 18 yaşında ikinci estetik ameliyatını olmaya hazırlanıyor ve dış görünümün hayattaki en önemli şey olduğuna inanıyor.

Çocuğunuzun tutkuyla bağlandığı tek şey sosyal medya hesabı. Ancak soysal medya paylaşımları bir paylaşımdan çok bir gizlenme faaliyetine benziyor. Saatlerce düşünerek yayınladığı fotoğraflar kendi hayatından bir yabancının hayatından izler taşıyor.  Çocuğunuz kendisini olduğu gibi yansıtmaya dayanamıyor!

Ergenlikten değil, Narsistlikten!

Çocuğunuzun kendine dönük davranışlarının bir çeşit ergenlik tutumu olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Çünkü bu davranışlar çocuğunuzun son yılların en büyük sosyal salgınlarından birine tutulduğunun ve sayıları yüz binlerle ifade edilen narsist gençler kuşağına katıldığının bir göstergesi.

Yeni kuşakların narsistliğinden söz ederken kastımız psikolojik bir rahatsızlığı değil gündelik davranışlardan basit tepkilere kadar sinmiş bir kendine dönüklüğü anlatmak. Kendisinden başka hiç kimsenin farkına varmayan, başkalarının ihtiyaçlarını önemsemeyen, empati duygusundan yoksun yeni kuşaklar yetişiyor. Toplu taşımada birine yer vermekten, yaralı bir hayvana yardım etmeye gündelik, küçük nezaketlerden habersiz,  yaşadığı dünyanın sorunlarına yabancı; her durumda sadece kendi ihtiyaçlarını düşünebilen; kendi isteklerini her şeyin önünde tutan bir toplumsal kültür şekilleniyor.

Narsistik Kişilik Bozukluğu Nedir?

Peki nedir narsizm? Hangi tutum ve davranışlar narsistik kişilik bozukluğunun işaretleridir?  Narsistik gençler nasıl yetişir?

Çok temel bir tanımla narsistik kişilik bozukluğu yaşayanlar kendilerine aşırı düşkün ve rekabetçi kişilerdir. Çevrelerindeki insanlardan daha başarılı olmak ya da daha iyi görünmek için büyük çaba gösterir; kişilik değerlerini bu imaj yarışı üzerinden belirlerler. Çevrelerindeki insanlardan daha önemli olduklarına inanır, bunu kanıtlamak için en yakınlarıyla bile rekabet ederler.

Narsistik Kişilik Özellikleri Nelerdir?

Bu rekabetçi kişilik yapısıyla çevreleriyle kurdukları ilişkilerde de zorlanır ve yakınlarını zorlarlar. Yakın arkadaşlar edinmekte, ekip içinde çalışmakta ya da başkaları anlamak ya da kendilerini doğru ifade etmekte zorluk çekerler. Kendilerine düşkünleri hayat içindeki rollerinde de kendini gösterir. Örneğin narsistik ebeveynler çocuklarıyla empati kurma konusunda yetersiz kalır, sadece iyi şeyler yaptıklarında onlara sevgi gösterir, çocuklarını toplum içerisindeki kendi duruşlarını güçlendirmek için bir araç olarak kullanırlar.

İş hayatında narsistik kişilik bozukluğu olan kişileri çalışma arkadaşlarına mobbing uygularken, ekip çalışmalarında sürekli anlaşmazlıklar çıkarırken ya da kendi fikirleri kabul edilmediğinde sorun çıkartırken tanıyabiliriz.

Narsistik kişiler ilk kez tanıştıkları insanlara kendilerini kanıtlamak, onları etkilemek için de ciddi çaba gösterir; öte yandan etkilemeye çalıştıkları kişileri değersiz kılacak özellikler bulmaya ve onları kendi gözlerinde değersizleştirmeye çalışırlar. Bütün bu özellikleriyle narsistik kişilik bozukluğu yaşayan kişiler hayatları boyunca sevgiye ve güvene dayanan gerçek ilişkiler kuramaz; ilişkilerinde zorluk çekerler.

Obezite Kadar Hızlı Yayılıyor!

Amerikalı akademisyenler Jean Twenge ve Keith Campbell’a göre gençler arasındaki narsistik eğilimler, tıpkı obezite gibi durdurulamaz bir hızla yayılıyor. Çünkü modern toplumda narsizmi destekleyecek çok fazla etmen var. Bu yeni kültürün en büyük destekçilerinden biri de kuşkusuz dış görünüme övgüler düzen medya. Bu nedenle de narsismden en çok genç kızlar payını alıyor; kusursuz görünmeye çalıştıkça, en yakın dostlarıyla bile sonuçsuz bir kısır döngüye giriyor, yarattıkları rekabet savaşında kayboluyorlar.

Narsizm = Mutsuzluk

Narsisizmin neden olduğu en büyük sorun ise kişilerin kendileriyle ilgili  gerçekdışı bir algı yaşamalarına neden olmasıdır. Narsistik kişilik bozukluğu yaşayanlar bu sahte ‘başkalarından daha iyi olma’ algısı nedeniyle, sürekli stres yaşar, geçek kapasite ve yeteneklerinin farkında olamazlar. Çevreleri tarafından sevilmek, beğenilmek, onaylanmak için her zaman ‘en iyisi’ olmalarına gerektiğine dair inançları, onları asla bitmeyecek sonu bir yarışının içinde kaybolmalarına neden olur.