Narsist Ebeveyni Tanıyabileceğiniz 9 Temel Tutum

Narsistik kişilerin ebeveyn olarak tutumlarının nasıl olduğundan ve tutumun çocuklarını nasıl etkilediğinden söz ettik.  Peki narsistik kişileri nasıl tanıyabiliriz?  Özellikle insanların kendilerini düşünmek ve tercihlerini ifade etmek konusunda daha cesur oldukları günümüzde, özgüveni yüksek insanla narsistik kişiyi birbirlerinden nasıl ayırt edebiliriz?

Aslında Özgüvenleri Çok Düşüktür

Narsistik kişi bir üstünlük duygusuna sahipmiş gibi gözükmekle birlikte aslında özgüveni oldukça düşük olan bir insandır. Bu nedenle başkalarının kendisi hakkındaki düşünceleri çok önem verir.  Kendisi hakkında yıllar önce söylenmiş olumsuz bir cümle hala kulaklarında çınlamakta, eleştiri yapan eski dostlar düşman listesine alınmaktadır. Başkalarından daha iyi olduklarına inanmak ister ama en küçük bir eleştiri karşısında yıkılır, bütün güvenlerini kaybeder, kendilerine eleştiri yapan kişiyi düşman ilan ederler.

Büyük Olasılıkla Narsist Bir Ebeveyn Tarafından Büyütülmüştür

Narsistik kişiler insanlara içtenlikle güvenip sevmeyi beceremezler. Büyük olasılıkla onlar da narsist bir ebeveyn tarafından, sevgisiz büyütülmüş çocuklardır. Bu nedenle içten sevme duygusundan yoksundurlar. Çevrelerindeki insanların duygularını anlayamaz, empati kuramaz, kendilerini onların yerine koyamazlar.

Gerçek bir başarısızlık yaşadıkları durumlarda ise her zaman bu başarısızlığa neden olan biri vardır. Kendilerini kurban  olarak  görürler. Başarı onlara, başarısızlık başkalarına aittir.

Bu kişilik özellikleri onların ebeveyn olarak tutumlarını da etkiler. Aşağıdaki belirtilerin hepsinin bir ebeveynde bulunması gerekmez. Bu belirtilerin bir bölümü, belirli dozlarda görülebilir. Önemli olan bu tutumun çocuk açısından sürekliliğidir. Gelin şimdi narsist bir ebeveyni günlük tutum ve davranışlarından kolayca tanıyabileceğiniz  7 işarete göz atalım:

Narsist Ebeveyn Çocuğuyla Rekabet Halindedir.

Çoğu zaman narsist ebeveyn –küçük ya da yetişkin-çocuğunun ‘bağımsızlığını’ kendi varlığı için bir tehlike olarak görür; kendi karar ve planlarının dışına çıkmaması için mazeretler, tehditler, kısıtlar yaratır.

Narsistik bir ebeveyn çocuğunu sadece var olduğu için sevmeyi beceremez. Çocuğuna –ödevleri, okulda başarılı olma, bir spor yapma gibi- belirli şeyleri yaparsa sevileceği mesajını verir ama başarı çıtası giderek yükselir. Eğer çocuk seçili alanda ya da farklı bir alanda başarılı olursa bu narsistik ebeveyni tedirgin edecek, çocuğuyla arasında hissettiği rekabet daha da yükselecektir. Yani çocuk hiçbir koşulda ebeveynin karşılıksız onay ve sevgisini hissedemeyecektir.

Eleştirel Dil Hayatın Her Alanına Yayılmıştır.

Pek çok aile çocuklarını başarılı olmasını ister bu nedenle de çocuklarının önüne yüksek hedefler koyar, davranışlarını kısıtlar ya da düzeltmeye çalışırlar. Bunlar narsist patoloji ile karıştırılmamalıdır.

Narsist ebeveynde eleştirel tavır çocuğun her davranışına, hayatının her evresine yayılmıştır. Neredeyse hiçbir zaman beğeni ifade edilmez. Çocuğun başarısızlığı, bedensel bir özelliği ya da davranışları sürekli olarak eleştirilir, gündemde tutulur.

Eleştiriler İlk Anda Mantıklı Bile Gelebilir.

Narsist ebeveyn  çocuğunun tercihlerinin, isteklerinin her birine –çoğu zaman ilk duyuşta kulağa mantıklı bile gelebilen-  mazeretler üretir. Hatta eleştiriler genellikle çok mantıklı temellere dayanır. Bunun nedeni narsist ebeveynin başkaları tarafından haklı görülmek konusundaki ihtiyacıdır. Eleştirisini dikkatlice kurgular; başkalarının da desteğini kazanmak için her fırsatta ve her ortamda dile getirir.

Narsistik Ebeveyn Alaycı Dil Kullanmaktan Çekinmez.

Narsist ebeveyn bazen eleştirmek yerine alaycı bir dil kullanır. İnce alaycı espriler, ad takmalar ya da geleceğe olumsuz şakalar tekrar edilir. Böyle ortamlarda büyüyen çocukların kendilerini eleştirilerden korumalarının yolu ebeveynleri gibi davranmak ve alaycı olmak olur. Yetişkin olduklarında da – çocukluklarından gelen bir korkuyla – eğer güç gösterisinde bulunmazlarsa tıpkı küçükken olduğu gibi eleştirileceklerini düşünürler.

Çocuğunun Başarısı Narsistik Ebeveyn İçin Bir Tehdittir.

Narsist ebeveyni en çok rahatsız eden durumlardan birisi de çocuğunun bir konuda çevresinin takdiri toplayacak bir başarı göstermesidir.  Bu narsist ebeveynin içinde yaşattığı çocuğuyla rekabet duygusunu tetikler. ‘Evet ama… bak şunlar hala eksik’, ‘Bu başarın sana gelecekte hiçbir şey sağlamaz ki..’ ya da ‘Bunu yapacağım diye .. konuyu eksik bıraktın’ gibi eleştirilerle kendisini haklı çıkarmaya çalışır.

Narsistik Ebeveynlerin Başarı Hikayeleri Meşhurdur!

Narsist ebeveynin kendi geçmişine dair abartılı öyküleri vardır. Yoksul geçmiş bir çocukluk, eğitim hayatındaki zorluklar, bir iş kurup büyütmüş olmak gibi başarı hikayeleri her fırsatta gündeme gelir.  Hikaye yıllar içinde gelişir, detaylanır, ebeveynin başarısı büyür.

Bazen Narsistik Ebeveyn Kurban Rolünü Oynar.

Bazen narsist ebeveynler haklılıklarını, üstünlüklerini kanıtlamak için başarı hikayeleri yerine kendi fedakarlık hikayelerini anlatırlar. Bütün hayatları aileleri için fedakarlık yapmakla geçmiştir; kötü durumları tek başlarına  göğüslemişlerdir; çocukluklarıyla da gençlikleri zor geçmiştir vs.. Başarı hikayelerinin geçerli olmadığı durumlarda ebeveynlerden böyle hikayeler duyarız.