Son zamanlarda toplumda narsizmin yükselişiyle ilgili yazılar okuyor, çevrenizdeki insanların eskisine göre çok daha kendilerine dönük olduğunu fark ediyor ve belki de kendi kendinize soruyorsunuz: ‘Yoksa ben de biraz narsist miyim?’ ya da ‘Bu davranışlar çocuğumun da ileride bir narsist olacağını mı gösteriyor?’
Basit ve Geçerli Bir Narsizm Testi
Sizin ya da çocuğunuzun narsist olup olmadığını anlamak için, psikoloji dünyasında hazırlanan çok kapsamlı testlerden yararlanabilirsiniz. Ancak dilerseniz küçük bir gözlemle de sorunuzun yanıtını bulabilirsiniz. Yapmanız gereken çok basit: Narsisizm karşısındaki duygularınızı gözden geçirin!
Narsist olma olasılığı karşısında endişe duyan, narsist olmak istemeyen biri büyük olasılıkla narsist değildir. Çünkü gizli narsistlik diye bir şey yoktur. Narsistik kişilik bozukluğu olan kişiler kendi eğilimlerini bilir hatta bu özellikleriyle gurur duyarlar. Onlara göre kendilerine duydukları hayranlık duygusu; bulundukları statüye gelebilmelerini, rakiplerinin önüne geçmelerini sağlayan bir kişilik avantajıdır. Narsistik kişilik bozukluğu olan kişileri, empati duygusuna sahip olmamalarıyla öğünürken; diğer insanlardan daha zeki, daha kurnaz ya da daha akıllı olduklarını anlatırken duyarız. Yani narsistler, narsist olmaktan şikayetçi değil tam tersine mutludurlar.
Fark: Empati Duygusu
Öte yandan narsist kişilerle diğer insanlar arasındaki en temel fark da empati kurabilme becerisidir. Narsistik kişilik bozukluğu yaşayanlar empati kuramaz ya da bilinçli olarak empati kurmaktan kaçınırlar.
Empati, kendini bir başkasının yerine koyabilme, onun duygularını –üzüntüsünü, neşesini, kaybını, korkusunu- anlayabilme, başkaları için kaygı duyabilme becerisidir. Narsistik kişilik bozukluğu yaşanalar çevrelerindeki kişilerin ihtiyaçlarını ve duygularını görmezden gelir, sadece kendilerine odaklanırlar.
Narsizme Giden Yolun Küçük Taşları
Peki narsistik kişiler nasıl yetişir? Doktor Ester Calvete ve ekip arkadaşlarının 591 ergen çocukla gerçekleştirdikleri yüzüze görüşmelerde sağladıkları bulgulara göre ‘narsistik çocuk yetiştirme’de belirgin bir şekilde öne çıkan dört ana baba tutumundan söz etmek mümkün.
Her şeyden önce, narsistik çocuklar şiddet içeren davranışlara daha yatkındırlar. Bunun nedeni yaşıtlarından daha fazla şiddete maruz kalmış olmalarıdır. Bu şiddet çoğu zaman bedensel bir şiddet ya da fiziksel bir zorlama şeklinde olmayabilir. Ancak ebeveyn çocuğun kendi kendine yeterlilik duygusunu zedeleyecek şekilde olumsuz mesajlar vermiştir.
Narsistik çocukların –ve kişilerin – bir başka öne çıkan özelliği sevgi göstermede zorluk çekmeleridir. Bu çekincenin de nedeni ebeveynlerinden yeterince sevgi davranışı görememiş, fiziksel olarak dokunularak sevilmemiş, sözlü olarak onaylanmamış olmalarıdır.
Narsistik eğilimi olan çocuklar iletişim kurmada da zorluk çekerler. Özellikle uzun süren, kişinin kendisini açtığı sohbetlerden rahatsız olur; duygularla ya da süreçle değil sadece sonuçla ilgilenir, kendisinden söz edemez ve konuşmasının büyük bölümünü karşısındakini eleştirmeye ayırır. Bu tutumun nedeni de çocukluk dönemlerinde ebeveyninin kendisiyle o şekilde iletişim kurmuş olmasıdır.
Son olarak narsistik çocuklar sosyal normlar, alışkanlıklar konusunda bilgisiz ve deneyimsiz olabilirler. Çünkü çocukluklarında az konuşulmuş, tutum ve davranışları konusunda yönlendirilmemiş, uzun süreler boyunca kendi kendilerine bırakılmış olabilirler.
Özgüven: Fazla mı abarttık?
Öte yandan son dönemlerde çocuklarımızın kişilik gelişiminin vazgeçilmezleri arasında saydığımız ‘özgüven’ e de değinmeliyiz. Ebeveynlerden, öğretmenlere çocukların özgüvenini geliştirmek isteyenlerin en sık başvurdukları yöntem çocuğun davranışlarına övgüler düzmektir. Böylece doğumu izleyen aylardan başlayarak anne babalar, çocuklarının en sıradan hareketlerini bile beğeniyle karşılar, heyecanla överler. Çocuklar küçük yaşlardan itibaren ne kadar güzel, ne kadar zeki, ‘muhteşem’ ve biricik olduklarını dinleyerek büyür; giderek kendi farklılıklarına inanırlar. Yaşlarının küçüklüğü nedeniyle çocukların kendi gerçek becerileri, yönelimleri hakkında en küçük bir fikirleri bile yoktur.
Kaynak: https://www.agenciasinc.es/en/News/Narcissism-the-seed-of-violence-from-children-towards-their-parents
