Türkiye’de okulların kapanması kararının erken alınması hem veliler hem de uzmanlar tarafından övgüyle karşılandı. Bununla birlikte tatil kararının çok uzun sürecek bir yolculuğun ilk adımı olduğunu belirtmeliyiz. Dünyanın pek çok ülkesinde vakalar artarken hepimiz şaşkın ve çaresiz hissediyor ve kendi kendimize aynı soruyu soruyoruz : Peki şimdi ne yapacağız?
Paniklemeyin!
Şimdi, top siz velilerde. Süreci doğru yönetmek, bir yandan öğrenme ve eğlenmeyi sürdürürken bir yandan da ailemizin sağlığını korumak için üzerinize düşen görevler var. Peki neler yapacak ve bu süreci nasıl planlayacağız?
Yapılması gerekenleri konuşmadan önce hepimizin çok iyi bildiği temel kurallara göz atalım. Her şeyden önemlisi, sakin, bilinçli ve tedbirli olmak. Pek çok ebeveyn gibi siz de çocuğunuzla evde günler geçirme fikrinden korkuyor olabilirsiniz. Çocuğunuzla evde geçireceğiniz zamanın kontrolden çıkması, günlerin tv karşısında harcanması, derslerin aksaması, ilişkilerin gerilmesi hatta evin çok dağılacak olması bile sizi kaygılandırıyor olabilir. Ancak işler nasıl başlarsa öyle gider. Kaygılarınız ne olursa olsun, coronovirüslü zamanlarınızı sağduyu ile planlamanız, akılcı olmanız ve önünüzdeki zamanı en iyi şekilde planlamanız gerekiyor.
Önce Doğru Bilgi
Kendinizi kafa karıştırıcı, ürkütücü bilgilerden uzak tutun ve her zaman en sağduyulu bilgi kaynaklarına ulaşmaya çalışın. Çünkü tıpkı ailemizi virüsten korumaya çalıştığımız gibi, onları yanlış bilgilerden de korumalıyız. Sosyal medyanın böyle zamanlarda -sadece tıklanma oranı sağlamak için- nasıl asılsız haberler üretebildiğini ya da bilgileri çarpıttığını düşünerek, doğru bilgi ve önerilere ulaşmalı; çocuklarımızı da en doğru bilgi kaynaklarına ulaşmaları konusunda eğitmeliyiz.
Dünyada da bütün ciddi kurumlar doğru bilginin yayılması konusunda bilinçli çalışmalar yapıyorlar. Örneğin Facebook ve YouTube, konuyla ilgili yapılan aramaların en başına Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) ve diğer resmi kurumların bilgilendirme sayfalarına link veriyor. Twitter ise konuyla ilgili yapılan aramalarda resmi sağlık kurumlarının ve güvenilir medya kuruluşlarının linklerini en yukarıda gösterecek bir teknik düzenlemeler sunuyor. Google arama sonuçlarını kontrol ediyor. Bu nedenle doğru bilgiye ulaşmak isteyen ebeveynler için çok fazla seçenek mevcut.
İlgi çekici bir adım ise Pokemon Go oyunundan geldi. Ana teması sokakta yürümek olan bu oyun, oyuncuları içeride tutacak düzenlemeler yaptı. Tıpkı Pokemeon Go gibi diğer oyunların da yeni yaşam koşullarına hızla uyum sağlayacağından kuşkumuz yok. Çok yakında, evde kalma temalı pek çok youtube videosu hatta çocuk oyununun önümüze geleceğinizden kuşkunuz olmasın.
Sosyal Mesafe Nedir?
Hastanelerin olağanın üstünde kalabalık ve doktorların yeterince yoğun olacağı bu günlerde çocuklarımızı ve kendimizi sadece coronavirüs tehlikesinden değil, grip ve nezleden de korumamız önemli. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı ve okulunuz tarafından size ayrıntıları verilmiş olan sosyal mesafe kavramını da hayata geçirin. Sosyal Mesafe bulaşıcı hastalıkların etkisini düşürmek ve olabildiğince az kişinin etkilenmesini sağlamak için ,sosyal ilişkilerimize bir mesafe getirmek anlamına geliyor. Yani bunun anlamı , çocuklarımızla olabildiğince az dışarı çıkmak, kalabalık oyun alanlarını, fast food restoranlarını bir süreliğine unutmak ve evde kaliteli zaman geçirmek demek. Kimbilir belki çocuğunuzla kaybetmeye başladığınız sıcak ilişkiyi geri kazanmak için bir fırsat bile olabilir!
Peki evdeki süreci nasıl yönetmelisiniz? İşte size bazı temel ipuçları:
Okulların Neden Kapandığını Açıklayın!
Çocuklar açısından ise onlara okulların neden kapandığını yaşına uygun bir dille anlatmak önemlidir. Salgın hastalık kavramını, okulların kapanmasının bir önlem olduğunu ve uyulması gereken kurallar olduğunu belirtin. Onların yanında okulların kapanmasını eleştiren konuşmalar yapmayın.
Bunun Bir Tatil Olmadığını Belirtin!
Çocuğunuza bunun bir korunma önlemi olduğunu; sınıfında, okulunda ya da mahallesinde hiç hasta olmasa da okulunun kapanmasının önemini anlatın. Bu dönemin gerçek bir tatil olmadığını ve belirli kuralları olduğunun altını çizin. Hava çok iyi olsa da parka gidemeyeceğini, belirli bir süre karşı sitede oturan arkadaşıyla görüşemeyeceğini ve sinemaya gidemeyeceğini anlatın. Ancak bu sıkı kuralların sadece bir süre için geçerli olacağını, birkaç ay sonra bu günleri gülerek hatırlayacağınızı da anlatın.
İlk Günleri Zevkle Geçirin!
Minik ‘Karantina’nızın ilk gününü -ya da günlerini- bir bayram tatili tadında geçirin. Uzun uzun uyumalarına izin verin, kahvaltı keyfi yapın, uzun uzun oyun oynamasına izin verin. Ödevlerden, sorumluluklardan söz etmeyin. Bu ilk günün deneyiminin arkadan gelecek günlerin duygusunu belirleyeceğini unutmayın.
Bir Plan Yapın!
Ancak, ilerleyen günler için evdeki hayatın nasıl olacağına dair zihinsel bir hazırlık yapın. Kendi aile düzeninizi, çocuklarınızın yaşlarını, akademik ihtiyaçlarını ve alabileceğiniz desteği düşünerek bir planınızı yapın.
Araştırmalar, çocukların gerekçelerini ve amaçlarını bildikleri, kendilerini güvende hissettikleri ve rutin hale gelen planlara daha kolay uyum sağladıklarını gösteriyor. Bu nedenle sakin bir dille planınızı sunun. Çocuklarınızın da fikir ve isteklerini göz önüne alarak planınıza son halini verin!
Okul Saatlerinde Öğrenmeye Devam Edin!
Bu özel dönemin bazı ayrıcalıkları olsa da değişmeyen kuralları ve sorumlulukları olmasına dikkat edin. Örneğin uyanış saatlerini çok fazla esnetmeyin. Günün pijamalarla geçmesine izin vermeyin. Çocuklarınızın okul saatlerini televizyon karşısında ya da tabletlerle oyun oynayarak değil öğrenerek geçirmeleri konusunda ağırlığınızı koyun!
Tıpkı okul programı gibi bir ev programı hazırlayın. Okuldakine benzer saatlerde, okul programına uygun dersler yapmaya çalışın. Öğretmenlerinizin önerileri doğrultusunda uzaktan eğitim araçlarını ya da kitaplarınızı kullanın. mümkünse her etkinlik için belirli fiziksel alanlar belirleyin. Örneğin sabah derslerini salonda, okumaları mutfak masasında yapın. Öğle yemeklerini aynı saatlerde yemeye; hep aynı saatlerde mola vermeye özen gösterin.
Uzaktan Eğitim Parmağınızın Ucunda!
Ders çalışma sürecinde, çocuğunuzun işbirliğini sağlamak ve bu işbirliğini uzun uzun sürdürebilmek için en önemli ipucu şudur: Kararlarınızı tek taraflı empoze etmeyin, ne yapılacağına çocuklarınızla birlikte karar verin. Ancak şunu unutmayın. Günümüzde -üstelik evden- ders planlaması yapmak demek büyük oranda online eğitimden faydalanmak demektir.
Dilerseniz 16 Mart tarihinden itibaren okullar kapalı olduğu sürece öğrencilere ücretsiz üyelik verecek online eğitim sitelerinde de faydalanabilirsiniz. Morpakampüs.com, okulistik.com, gibi siteler özellikle sınav hazırlığı yapan öğrenciler tarafından tercih edilmektedir. Bu arada MEB’in de EBA uygulamasını güncellediğini, içeriklerin kapsamının genişlediğini, içinde bir zamanlar vitamin.com adresinden ulaştığımız görsel ve videoların yer aldığını belirtelim.
Dilerseniz önünüzdeki uzun süreyi yabancı kaynaklı eğitim sitelerine göz atmak için de kullanabilirsiniz. Örneğin fen ve teknoloji konularına ilgi duyan öğrenciler için Bill Nye the Science Guy , code.org, brainPOP ya da National Geographic Kids gibi sitelerde hep uygulanabilecek projeler hem de ders örnekleri bulabilirsiniz.
Ekranın da Bir Sınırı Var!
Bununla birlikte çocuklarınızın ekran önünde geçirecekleri zamanın bir sınırı olmalıdır. Günlük öğrenme zamanlarında ekran süresine yakın bir sürenin okumaya ayrılması gerektiğini unutmayın. Okumak, -ekran başında olmanın tersine- çocuğunuzun duygusal zekasını, duyarlılığını arttıracak, akademik başarısını da olumlu etkileyecektir.
Ders çalışın ama abatmayın. Ders saatleri içinde -günün diğer saatlerinde değil- yaratıcı, sanatsal bir etkinlik için zaman ayırın. Çocuğunuzu geliştirecek asıl etkinliğin ders çalışmak değil deneyim olduğunu unutmayın!
Peki ya çalışıyorsanız?
Yazılanları okuduktan şöyle de düşünebilirsiniz; ‘Bu yazdıklarınız çalışmayan ebevynler için geçerli. Çalışan ailelerin bunları uygulamasına olanak yok ki!’ Bu durumda çocuğunuzun yanında kalacağı kişinin de planlamanın bir parçası olması ya da çalışma saatlerinin akşam saatlerine aktarılması gerekebilir. Bu durumda enerjinizi çocuğunuzun başında durmaya değil, sorumluluklarını yalnız başına yerine getirmek için onu motive etmeye harcamayı unutmayın!
Marisa Porges tarafından kaleme alınmış, 10 Mart 2020 tarihinde Washington Post’ta yayınlanmş ‘Schools Are Closing for Coronavirus. Now What?’ adlı makaleden ve Ahmet Alphan Sabancı’nın kaleme aldığı NewsLabTurkey Ne Okuyor.Corona virüs Özel Bülten den faydalanılarak hazırlanmıştır.