Salgın Psikolojisi ya da Neden Tuvalet Kağıtlarına Saldırdık?

Dünyanın dört bir yanında insanlar yeni koronavirüs ile kendi çaplarında mücadele ediyor. Ancak tek bir nokta neredeyse dünyanın her bir yanında tüm kültürlerde aynı; tuvalet kağıdı stoklamak…

Neden Tuvalet Kağıdı Stokluyoruz?

Salgın Psikolojisi yazarı ve British Columbia Üniversitesinde klinik psikolog olan Prof. Dr. Steven Taylor tuvalet kağıdı stoğunun bir mantığının olmadığını, insanları virüsün bulaşmasından korumayacağını belirterek şunları söylüyor:

“Salgın sırasında enfekte olmaktan korkan insanların tiksinme/iğrenme eşikleri düşüyor ve bu duyguya duyarlılıkları artıyor. İğrenme duygusu bizi “kirlenmek”ten koruyan bir alarm mekanizması gibidir. Eğer tükürük kaplı bir korkuluk görürsem oraya dokunmam ve iğrenirim. Bu duygu beni korur. Bir diğer deyişle enfekte olmak ile iğrenmek arasında sıkı bir bağ vardır. İğrenilen şeyi temizlemek için en gerekli malzeme ise tuvalet kağıdıdır. Sanırım bu nedenle tuvalet kağıtları koşullu güvenlik sembolü haline geldi. Tuvalet kağıdı stoklandıkça kişi kendini daha çok güvende hissediyor.  Çünkü tuvalet kağıdı bozulmaz, her zaman kullanılabilir, herkes tarafından stoklanabilir ve asla “yanlış yatırım” değildir.’

‘İnsanlar Neden Tuvalet Kağıdı Aldıklarını Bilmiyor!’

Taylor’a göre ‘Bir salgınla karşı karşıya kaldığımızda devlet bizden özel bir şey yapmamızı istemez, sadece -ellerinizi yıkayın- der. Ama insanlar ne olduğunu tam olarak bilemediği bir tehdit karşısında hazırlık yapmak ister. Stokçuluğun amacı budur. Ve insanlar niye o kadar çok tuvalet kağıdı aldığını da bilmez. Marketten çıkan insana neden o kadar tuvalet kağıdı aldığını sorun “herkes aldığı için” diyecektir.’

‘Korku Bulaşıcıdır!’

‘Korku bulaşıcıdır. Etrafınızdaki insanların panik halinde alışveriş yaptığını gördüğünüzde kaygı düzeyiniz artar, aşkalarının paniğini izleyerek ipuçları yakalamaya çalışır ve sonrasında siz de paniğe kapılırsınız. İnsanların kendi izolasyonlarını sağlamaya ihtiyaçları vardır ve bu tuvalet kağıdı stoklamakla halledilecek bir mesele değildir.
1918 yılındaki İspanya gribinde de insanlar Vicks Vaporub stoklamışlar ancak salgının büyümesine ve geniş kitlelere yayılmasına engel olamamışlardır.’

Salgın Uzarsa Neler Yaşayacağız?

‘Eğer salgın uzarsa bizim birlik ve beraberliğimiz bozulur, herkes birbirine “mikrop”muş gibi mi davranır sorusuna ise Prof. Dr. Steven Taylor’un cevabı şu oluyor:

‘Önceki salgınlarda da insanoğlu büyük kayıplar verdi ancak kötü davranışlar ve isyanlar çok nadirdi. Tüm salgınlardaki ortak tepki insanların bir araya gelerek birbirine yardım etmesi ve birbirleri için ellerinden gelenin en iyisini yapmalarıydı.’

Uzmanlar, alınan önlemlerin virüsün yayılım hızını yavaşlatacağını ve sağlık sistemine aşırı yüklenmenin olmayacağını ancak insanların çok büyük bir kısmının enfekte olacağını
söylemekte. Virüsün yayılım hızını engellemek için alınması gereken en büyük ve en kıymetli önlem ise sosyal izolasyondur.

Zihinsel ve pratik olarak izolasyona hazır olunmadığında kişilerin ilerleyen dönemlerde daha çok sorun yaşayabileceğini belirten ruh sağlığı uzmanları aynı evde yaşayan bireylerin sinirli olduklarında birbirleri ile konuşmamak, daha sonrasında sinirler sakinleştiğinde konuşmak, beraber yapılabilecek etkinlikler bulmak, sosyal medyayı sınırlı
kullanmak, uyku ve beslenme düzenini korumak gibi konulara dikkat edilmesi gerektiğini dile getirmektedir.