Yaz tatillerinin en klasik cümlelerinin başında “canım çok sıkılıyor” gelir. Çocuklarımız ilgilendikleri, eğlendikleri işin bitmesinden sadece dakikalar sonra sıkıntılarını ilan eder ve suratlarını asarak bir köşeye çekilir ve bizden çözüm beklerler.
Peki nedir can sıkıntısı? Yeni kuşağın canı neden daha çok sıkılır? Çocuğumuz sürekli olarak can sıkıntısından şikayet ederse endişelenmeli miyiz? Bazı uzmanlara göre can sıkıntısı bir çocuk veya genç için ilgi alanlarını ve yeteneklerini keşfetmesi için harika bir fırsat olabilir. Planlanmamış bol zaman, yaratıcılıklarını teşvik eder ve önemli başa çıkma becerileri ve dayanıklılık geliştirmelerine yardımcı olur. Ancak aynı zamanda can sıkıntısı, ele alınması gereken daha derin sorunları da maskeleyebilir.
Can Sıkıntısının Tetikleyebileceği 10 Fayda
Genel olarak, çocuğunuzun hayatında işler çoğunlukla iyi gidiyorsa, can sıkıntısı kendini keşfetme, yaratıcılık, keşif, hayal gücü ve dengenin yeniden sağlanması için iyi bir alan yaratır. Peki canı sıkıntısı hangi olumlu özellikleri geliştirebilir?
Dengenin yeniden sağlanması: Son dönemdeki beyin araştırmaları, hiçbir şeyin planlanmadığı geniş zamanların çocuğun dengesini yeniden sağlamaya yardımcı olabileceğini ve bilişsel, sosyal ve fiziksel olarak gelişmelerine izin verdiğini göstermektedir.
Kendini keşfetmek için zaman: Çocuğunuz tüm zamanını planlanmış etkinliklerle geçirirse ve asla sıkılmaya vakti olmazsa, yapmak istediği şeyin ne olduğunu asla keşfedemez, hakkında daha fazla şey öğrenemez veya daha iyisini yapamayacaktır. Can sıkıntısı sağlayacak bir zaman için bu iç görünün gelişmesini sağlayabilir.
Özgün katılım ve özerklik için teşvik: Çocuğunuzun gerçekten ne yapmak istediğini keşfedebileceği ve tüm kalbiyle kendisine ait olduğunu bilerek onu aktif bir şekilde yapmakla meşgul olabileceği yeterince planlanmamış zamanı olduğunda mümkündür.
Başa çıkma becerilerinin ve dayanıklılığın gelişimi için zaman: Bir gencin can sıkıntısı, onlara farkındalık, hayal kırıklığına karşı tolerans ve kendi kendine yeterlilik hakkında bilgi verebilir ve böylece esnekliğe yol açan başa çıkma becerileri kazanmalarına yardımcı olabilir.
Yaratıcı problem çözme için teşvik: Sıkılmış bir çocuk veya genç, olasılıklar hakkında düşünmeye ve yaratıcı çözümlere doğru çalışmaya motive olur.
Yaratıcı keşif ve buluş için araç: Yaratıcılık, keşif ve icat, taleplerin ve teknolojik dikkat dağıtıcı unsurların olmadığı, bol zamanın olduğu bir bağlamda ilgi, önceki öğrenme ve hayal gücü üzerine kuruludur. Ayrıca çocuğun ilgi alanlarını bulmaya ve keşfetmeye teşvik eden can sıkıntısı, yaratıcı üretkenliğin önkoşulları olan ayrıntılara, motivasyona, azim ve bağlılığa yönelik keskin dikkati geliştirme olasılığını artırır.
İşbirliği becerilerinin kazanılması: Çocuklar yetişkinlerin dayattığı yapılardan ve programlardan kurtulduklarında, oyun ve etkinlikler oluşturmak için birlikte çalışabilirler ve bu süreçte başkalarıyla verimli bir şekilde nasıl etkileşim kuracaklarını öğrenirler.
Uzun vadeli başarının anahtarı: Başarılı sanatçılar, bilim adamları, iş adamları ve diğerleri, can sıkıntısı potansiyeliyle dolu çocuklukları anlatırlar. Çoğunun ne yapmaktan keyif aldıklarını keşfederek, kendi tutkuları bulma hikayeleri vardır.
Can Sıkıntısını Gözlemlememiz Gereken Zamanlar
Bazı durumlarda ise, çocukların yaşadığı kronik can sıkıntısı, başka bazı sorunları maskeliyor olabilir. Bu durumların en çok rastlananları şunlardır:
Zorlanma ile baş edememe: Çocukların sorunlu can sıkıntısının en basit ve çözmesi en kolay nedeni, sürekli olarak düşük beklentiler ve zorluklardır. Çözüm, çocuğun yetenek düzeyi ile onlardan yapmaları istenen şey arasında daha iyi bir eşleşme bulmaktır. Bu genellikle çocuğun ileri düzeyde bilgi ve becerisinin işin çok kolay olduğu bir okul ortamında ortaya çıkar.
Bir çocuk veya genç, bekleneni yapmakta zorlanıyorsa (okulda, evde veya başka bir yerde), hayal kırıklığını ve yenilgi duygusunu can sıkıntısı olarak tanımlayabilirler. Çözüm, aslında çok kolay olan beklentiler sorununa benzer: Çocuğun yetenek düzeyi ile zorlukları ve beklentileri arasında daha iyi bir eşleşme bulun.
Manipülasyon: Çocuklarının gününü planlanmış etkinliklerle doldurmaktan sorumlu hisseden ebeveynler, harekete geçme çağrısı olarak can sıkıntısı ifadeleri duyarlar. Tahmin edilebileceği gibi, çocukları bir şey istediklerinde sıkılmış gibi görünmeyi öğrenirler. Çözüm, bir ebeveynlik mücadelesidir: Çocuğunuzun eğlenmesinden sorumlu hissetmekten vazgeçin. Bunu söylemek yapmaktan çok daha kolaydır ve bazen danışmanlığı da içeren bir bakış açısı değişikliği gerektirir. Sonuç olarak: Çocuğunuzun kendi mutluluğunu bulması ve yaratması için ihtiyaç duyduğu şeye sahip olduğundan emin olun.
Depresyon, çaresizlik, üzüntü, kayıp, öfke: Bazen bir çocuğun can sıkıntısı, akademik zorlukların veya yeni ebeveynlik stratejilerinin ayarlanmasından daha fazlasını gerektiren daha derin duygusal sorunları maskeler. Çocuğunuzun hayatında genel olarak nasıl olduğunu kendinize sormak iyi bir başlangıç noktasıdır. Mutlu, sağlıklı ve faaliyetlerle meşgul görünüyorlar mı? Birlikte vakit geçirmekten hoşlandıkları en az bir iyi arkadaşları var mı? İyi uyuyorlar ve iyi yemek yiyorlar mı? Yeni fikirleri ve olasılıkları memnuniyetle karşılıyorlar mı? Genel olarak işbirlikçi ve pozitifler mi? Bu soruların çoğuna cevabınız hayırsa veya cevaplardan emin değilseniz, sorunun kökenine inmek için biraz yardıma ihtiyacınız olabilir. Bu, çocuğunuzla bir tür aile terapisine girmek anlamına gelebilir.
Çocuğunuz veya genciniz sıkılmış göründüğünde veya sıkıldığını söylediğinde, dikkat edin. Varsa, sorunu çözmelerine yardımcı olun, ancak onları eğlendirmenin sizin işiniz olduğunu düşünmeyin. Ne yapmak istediklerini anlamak için hiçbir şey yapmamak için yeterli zamana sahip olmak, kendini keşfetmenin, özerkliğin, dayanıklılığın ve yaratıcı tatminin önemli bir parçasıdır.
