Daha Uzun ve Zeki Çocukların Sırrı, Genetik Olarak Farklı Ebeveynler‏!

Çocuklarınıza bir üstünlük vermek, zeki çocuklar yetiştirmek mi istiyor musunuz? O halde eşinizi okyanus ötesinden bulun.

Daha uzun ve daha zeki çocukların sırrı, genetik olarak farklı ebeveynler. İngiltere’deki araştırmacıların bulduğuna göre, bir kişinin anne ve babası ne kadar uzak akraba olursa, kendisi o kadar daha uzun, daha akıllı ve daha eğitimli oluyor.

Genetik farklılık üzerine bugüne kadar yapılmış en geniş çalışmalardan birinin sonuçları Afrika, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika boyunca yaşayan 350.000 bireyin 110 genetik çalışmasından elde edilen veriyi kapsıyor. Dünya çapında artan boy ve idrak yeteneği ortalamasının, çeşitli genetik arka planları olan insanların daha sık eşleşmesinin sonucu olabileceğini öne sürüyor.

Ebeveyn Akrabalığı: Çocuk İçin Risk Faktörü

İster sinekler, balinalar, köpekler hakkında ister insanlar hakkında konuşalım, bir türün dünya üzerinde hayatta kalması, sağlıklı bir genetik çeşitlilik havuzuna dayanır. Yüzyıllardır bir çocuğun ebeveynleri ne kadar yakın akraba olursa, sağırlık, dilsizlik, kan hastalıkları ve fiziksel bozukluklar geliştirme tehlikelerinin o kadar fazla olduğunu biliyorduk. Fakat bu senaryonun tersine çevrilebileceği belirsizdi: Bir çocuğun ebeveynleri ne kadar daha uzak akrabaysa, muhtemelen o kadar avantajlı genetik özelliklere sahip olacaklardır.

Zeki Çocuk: Ne Kadar Uzak, O Kadar Zeki!

Bu yüzden İngiltere çapında çeşitli kurumlardan araştırmacılar, dört kıtayı kapsayan 102 topluluktan 354.224 bireyin genetik bilgisini inceledi ve bütün homozigotluk durumlarını tanımladı – burada, bir çocuk iki ebeveynden de tam gen kopyalarını aldığında terslik oluşuyor ve çekinik özellikler daha kolay açığa çıkıyor. Aynı soydan çiftleşmenin genel bir sonucu olarak homozigotluk, bir çocuğun ebeveynlerinin ne kadar yakın akraba olduğunu belirlemede kullanılabilir.

Takım, çalıştıkları nüfus için bu değeri hesapladıktan sonra boy, akciğer hacmi, kan basıncı ve kolesterol seviyesi dahil kamu sağlığı açısından önemli olan 16 özellikle karşılaştırdı. Bulduklarına göre bu özelliklerden sadece dört tanesi genetik çeşitliliğe bağlanabiliyordu – boy, akciğer hacmi, idrak yeteneği ve eğitim seviyesi. Örneğin, ilk kuzen eşleşmelerinden çıkan çocuklar, genetik olarak daha çeşitli ebeveynlerden olan çocuklardan 1.2 cm daha kısa boyluydular ve 10 ay daha az eğitimli oldular.

The Guardian gazetesinden Philip Oldfield’a konuşan İngiltere Tıbbi Araştırma Kurulu’ndan takım üyesi Nathan Richardson şöyle aktarıyor:

Çoğu insan çeşitli bir gen havuzunun iyi bir şey olduğuna inanacaktır fakat boyun çeşitliliğe bağlı olması keşfi, daha önceden bilinmiyordu.

Araştırmacıların bazı tür biyolojik işlevler üzerinden neden sonuç ilişkisini henüz kanıtlaması ve bir özelliğin ne kadarının genetik dışı etmenlere yüklenebileceğini çözmeleri gerekse de – örneğin, idrak birçok çevresel etmene de dayalıdır – sonuçlar neden insanların her nesil ile birlikte daha akıllı ve daha uzun olduğunu açıklayabilir. Oldfield şöyle açıklıyor:

Bu sonuçlar aynı zamanda ‘Flynn Etkisi’ni açıklamaya yardımcı olabilir – yani 20. yüzyılda zekanın bir nesilden bir sonrakine artışının ilk belgelenişini. Artan eğitim ve daha iyi beslenme gibi sosyo-ekonomik ögeler genelde başlıca sebepler olarak görünse de, artan genetik çeşitlilik de küçük bir rol oynayabilir. [Flynn Etkisi’nden] zekadaki artışlar sadece bizim sonuçlarımız ile açıklanmak için fazla büyük, fakat bir etkileri olabilir.

Takım ilginç şekilde, kamu sağlığını ciddi şekilde etkileyebilen özelliklere ayrı olarak bakıyordu ve düşük genetik çeşitlilik ile yüksek kolesterol veya kan basıncı seviyeleri arasında hiçbir bağlantı bulamadılar. New Scientist dergisinden Michael Le Page’e konuşan Edinburgh Üniversitesi’nden takım üyesi Jim Wilson şunları diyor:

Aynı soydan eşleşme, çoğumuzun ölüm sebebi olan hastalıklara yol açan kardiyometabolik öğeleri etkilemiyor.

Sanıyoruz, zengin jet sosyetelerden kopan ve mükemmelden daha düşük bir gen havuzu ile yetinmesi gereken dünya çapındaki küçük, ücra topluluklar için iyi haber. Sonuçları Nature dergisinde yayınlayan araştırmacılar, sıradaki adımın artan çeşitlilikten en fazla fayda gören özel genom bölgelerini tanımlamak olduğunu söylüyor.