Özel gereksinimli çocuklar pandemi döneminde uzaktan eğitim, karantina, izolasyon ve sosyal mesafe kavramlarının hayatımızda yerini sağlamlaştırmasıyla birlikte önemli zorluklar yaşamaya başladılar.
Yaklaşık 7 aydır dünya üzerindeki milyarlarca insan alışık olduğu düzeni değiştirmek ve Covid-19 pandemisine göre hayatını yeniden düzenlemek durumunda kaldı. Neredeyse bir gecede uzaktan eğitim dili öğrenildi. Uzaktan eğitim süreci, herkesin eğitimde fırsat eşitliği ilkesinin ne kadar kıymetli ve ne kadar da uygulanması zor bir ilke olduğunu fark etmesini sağladı. Anne babalar, öğretmenler ve öğrenciler uzaktan eğitim isimli evrenin içinde yer bulmaya çalışırken bir grup öğrenci bu evrenin sınırında kaldı; özel gereksinimli çocuklar.
Onlar, farklı gelişim gösteren çocuklar.. Kimileri için “kaloriferli evdeki baca deliği”, kimileri için “cennet kapısının anahtarı”… Çoğunluk için ise biraz daha özen isteyen, benzerliklerimizin farklılıklarımızdan çok daha fazla olduğu özel gereksinimli çocuklar…
Başarının Anahtarı: Rutin ve Disiplin
Yolu özel eğitimden geçen herkesin bildiği gibi özel eğitimde çocukların duygusal ve psikolojik gelişimlerine destek sağlamak için rutin ve disiplin çok önemlidir. Pandemi koşullarında, dünyanın her köşesinde özel gereksinimli çocuğu olan aileler bu rutin ve disiplini çeşitli şekillerde sürdürüyorlar. Kimi ülkelerde sokağa çıkma yasağı özel gereksinimli çocuklar için geçerli olmazken, kimi ülkelerde özel eğitim okulları azaltılmış kontenjanlar ile eğitim vermeye devam ediyor. Kimi ülkeler ise yeni normal sürecinde önceliği özel gereksinimli çocukların okullarına veriyor.
Sosyal Beceriler ve Etkileşim Geriliyor
Öte yandan, Covid-19 pandemisinin sadece akademik gelişimde değil psikososyal gelişim sürecinde de bıraktığı iz olukça büyük. Rutini bozulan özel gereksinimli çocuklar, hızlı değişim gösteren duygu durumlarına uyum sağlamakta zorlanıyor ve beceri kayıpları yaşıyorlar. Bu kayıplar, özellikle yaygın gelişimsel bozukluğu olan öğrencilerin sosyal beceriler ve sosyal etkileşimleri konusunda kat ettikleri yolda ciddi duraksamalar ve hatta gerilemelere neden oluyor.
Ebeveynlerin Yükü Çok Arttı !
Pandemi sürecinde tüm ebeveynlerin yükü çok arttı. Ancak özel gereksinimli çocukların ebeveynlerinin sorumluluklarının daha fazla olması onları özel bir konuma getiriyor. Ev ortamında bir yandan işlerini tamamlamaya çalışan bir yandan da çocukları ile yeterince ilgilenme şansları olmayan anne babaların kaygı seviyelerinin arttığı gözlemlenmektedir. Evdeki yeni düzene uyum sağlamaya çalışan özel gereksinimli çocuklar için zaman yönetimine anne babaların çok daha fazla dikkat etmesi gerekmektedir.
‘Duygu Yönetimi’ Önem Kazanıyor
Dijital teknolojinin hayatımızdaki yeri ne kadar hızlı artarsa artsın, Covid-19 pandemisinin özel gereksinimli çocuklar üzerindeki parmak izinin normal gelişim gösteren çocuklara göre daha kalıcı olacağı konusundaki endişelerini uzmanlar sıklıkla dile getirmektedir. Bu süreçte en önemli kriterin “duygu yönetimi” olduğunu dile getiren Mom’s Belief’in kurucusu Nitin Bindlish, kendi kaygı seviyesini kontrol etmeyi başaran ebeveynlerin çocuklarının da kaygı seviyesinin daha kontrol edilebilir seviyede tutarak onların psikososyal gelişimlerine daha sağlıklı destek olabileceklerini dile getirmektedir.
Bu makale ilginizi çektiyse “Siber Zorbalık Nedir? Nasıl Önlenir?” adlı makalemize göz atabilirsiniz.
