İlköğretim hem kişilik gelişiminin hem de uzun yıllar sürecek bir akademik hayatın ilk adımıdır. Pek çok uzmana göre ilköğretimde edinilecek çalışma alışkanlıkları çocuğun geleceğini şekillendirir hatta sadece ilköğretimdeki alışkanlıklarına bakarak öğrencinin eğitim geleceğini tahmin etmek mümkündür.
Peki bu alışkanlıklar nelerdir? Eğitimcilere göre okullarda başarılı olan çocukların sahip olduğu alışkanlıklar çoğumuzun bildiği ama uygulamadığı klasik iyi hayat alışkanlıklarıdır. Buna göre okullarında başarılı olan öğrenciler:
10. Düzenli Hayatlar Yaşarlar
Başarılı öğrencilerin günlük rutinleri belirli bir plana göre ilerler. Ne zaman ve ne kadar ders çalışacakları, oyun oynayacakları, saat kaçta yemek yiyecekleri bellidir. Belirli değişiklikler olsa da büyük sapmalar olmadan günlük hayatlarını sürdürürler. Bu tutarlılık ve düzen çocuğun eğitim hayatını da destekleyecektir.
9. İyi Uyur, İyi Beslenirler
İlkokul öğrencilerinin zihinsel gelişimi fiziksel ve sosyal gelişimleriyle elele gider. Bu nedenle iyi dinlenen, iyi beslenen yani fiziksel gelişimi dengeli olan çocukların zihinsel gelişimleri de iyi olacak; derslerine konsantre olabilecek, öğrenmeye konsantre olabileceklerdir.
8. Ekran Süreleri Kısıtlıdır
Çocuğun merak etme, öğrenmek isteme ve konsantre olmasının önündeki en büyük engel kuşkusuz teknolojik araçlardır. Cep telefonları, tabletler, televizyonlar bazı ailelere çocuklarının öğrenmesine katkıda bulunuyor gibi gelse de aslında onların merak etme, araştırma ve öğrenmek için çaba gösterme becerilerini ellerinden alır. İleri yaşlarda bir bağımlılığa dönüşerek okul ve hayat başarısını engeller.
7. Ödevlerini Kendileri Yaparlar
Çocuğun ödev sorumluluğunu üstlenmesi, ödevlerini takip edip kendi başına yapması gelecek hayata aktarılacak önemli alışkanlıklardandır. Bu nedenle çocuklar -anne babaları aynı masada yanlarında olsa bile- ödevlerini kendi kendilerine yapmalı; sadece anlayamadıkları bölümlerle ilgili desteklenmelidirler.
6. Sadece Ders Çalışmaz; Boş Zamanlarını Etkili Şekilde Geçirirler
Gelişim çağındaki çocuğun bütünsel gelişimi için çok farklı etkinliklere de ihtiyacı vardır. Çocuk ders çalıştığı kadar anne babasıyla sohbet edebilmeli, sanatsal, bedensel, sosyal aktivitelere zaman ayırabilmeli; farklı yaşam alanlarını dengelemeye başlayabilmelidir.
5. Oyun Oynamaya Devam Ederler
Anne babalar ilkokula başlayan çocuklarının daha fazla oyun oynamamaları gerektiğini ve okul dışındaki tüm zamanlarını ders çalışarak geçirmeleri gerektiğini düşünürler. Oysa oyun çocuğun hala devam gelişimin sürecinin önemli araçlarındandır. Özellikle 1.-2. sınıflardaki küçük çocukların en az ders çalıştıkları süre kadar oyun oynamaya ihtiyaçları vardır. Ebeveynler bu süreyi günlük rutin içine yerleştirmeli; çocuklarının oyunlarına yer ve zaman ayırmalıdır.
4. Sorun Çözme Becerilerinin Gelişimi İçin Fırsatlar Bulurlar
Okula başlama döneminden sonra sadece okuldaki teorik öğrenmeye ağırlık vermek çocukların hayat becerilerini öğrenmelerini engeller. Oysa çocukların, matematik problemleri kadar gündelik yaşam problemlerinin de üstesinden gelmeleri gerekir. Bu nedenle aileler çocuklarının tüm sorunlarını çözerek sadece derslerine konsantre olmalarını beklememelidir. Unutulmamalıdır ki çocuklar ancak hayatta başarılı oldukları oranda okulda da başarılı olabilirler.
3. Merak Eder, Sıradışı Sorular Sorarlar
Merak çoğumuza kişiliğin bir boyutu gibi görünse de aslında çocuğun merakı tetiklenebilir, geliştirilebilir. Örneğin bebekliklerinden itibaren kitap okunmuş, açıklamalar yapılmış ve soruları yanıtlanmış çocuklar her çocuğun sahip olmadığı bu beceriyi geliştirirler:Çevrelerine bakar, merak eder ve sorular sorarlar! Bu beceri akademik hayatta çocuğun başarısını sağlayacak temel kriterlerden birisidir.
2. İyi Bir Sınıf Öğretmenleri Vardır
Çocuğun yetiştirilme biçim, ailesinden öğrendikleri ne kadar önemli olursa olsun ilkokulda başarının en temel anahtarı iyi bir sınıf öğretmenidir. Çünkü iyi bir öğretmen öğrencinin rol modeli olur; bilginin yanısıra tutum, değer ve etkili alışkanlıklar kazandırır. Öğrenme, eleştirel düşünme, soru sorma, yorumlama gibi temelleri ilköğretim yıllarında atılması gereken becerileri iyi sınıf öğretmenleri kazandırır. Bu nedenle iyi bir sınıf öğretmeni çocuğun geleceğinin şekillendirilmesinde aileyle birlikte en önemli rolü oynar.
1.Beklentilerini ifade eden, çocuklarının başarısıyla ilgilenen ve destek olan ebeveynleri vardır.
Son maddede bütün eğitimcilerin ve eğitim araştırmacıların bildiği o temel gerçeğin altını bir kez daha çizelim. Özellikle ilköğretim yıllarında öğrencinin başarısı aile desteğinden geçer. Çocuklarıyla iyi bir iletişim kuran, onlara güven veren, öğrenebilecekleri konusunda cesaretlendiren ve sonuçları değerlendiren ebeveynlerin çocukları her zaman daha başarılıdır. Böyle anne babalar çocuklarının neyi, ne kadar öğrendiğini; neyi, neden öğrenemediğini izler ve çocuklarını yakından desteklerler. Çocuklarının geri kaldıkları yerleri fark eder, gerekli alıştırma ve yardımla çocuklarının ‘Tam Öğrenme’ düzeyini yakalayabilmelerini sağlarlar. Bu nedenle ilköğretimde başarılı olan öğrencilerin en büyük sırrı çocuklarını destekleyen ailelerdir.
