Eskiden sınıflarımız çok temel malzemelerden oluşur; sıralar, tahta ve askılar dışında neredeyse hiç eşya bulunmazdı. Oysa günümüzde sınıf tasarımının öğrencilerle iletişim kurmak ve onların öğrenme kapasitelerini arttırmak için kullanabileceğimizi biliyoruz. Bu yüzden de çok sayıda okul ve öğretmen sınıflarını yeniden tasarlamak özellikle de duvarları daha etkin kullanmak üzerine çalışıyorlar.
Bununla birlikte sınıf tasarımının sadece sınıf süslemekten ibaret olmaması ve çocukların öğrenmelerine katkıda bulunabilmesi için dikkat edilmesi gereken bazı temel kurallar var. Hatta bazı araştırmalar sınıfın tasarımıyla öğrencinin dikkat, bellek, konsantrasyon ve kendini yönetebilme becerileri arasında da bir bağ olduğunu da ortaya koymaya başladı. Bu araştırmalara göre çocukların henüz gelişme sürecinde olan zihinsel fonksiyonları, -yetişkinlerden farklı olarak- kendilerine sunulan aşırı görsel malzemeden olumsuz etkilenebiliyor. Sınıfta aşırı kullanılmış görseller bir öğretmeni asla rahatsız etmezken, çocukların dikkat ve koordinasyonunu düşürebiliyor.
Bu nedenle eğitimcilerin büyük bir iyi niyetle başladıkları sınıflarını yeniden yaratma işinin eğitim adına iyi sonuçlar yaratabilmesi için bazı kuralları gözetmek gerekli.
Fazla Görsel Dikkat ve Koordinasyonu Düşürüyor
Bu alanda yapılmış ilk araştırmayı yapan Rodrigues ve Pandeirada öğrencilerin sınıf dekorasyonuna bağlı olarak değişen öğrenme tutumlarını gözlüyorlar. 8 ve 12 arasında değişen 64 öğrenciyle gerçekleştirilen araştırmada öğrenciler ilki duvarlarında çok sayıda görselin bulunduğu ikincisi ise duvarları neredeyse boş olan iki sınıfa yerleştiriliyorlar. Her iki sınıftaki öğrencilere bir bilgisayar ekranını gözlemleyerek çıkan X ve K harflerine göre tepkiler vermeleri; bir tabloda renkleri değişen karelerin sayısını hatırlamaları gibi dikkat, konsantrasyon ve bellek gerektiren görevler veriliyor. Çalışma görsel kalabalığı olan sınıflardaki çocukların dikkat dağınıklığını net bir şekilde ortaya koyuyor.
Duvardaki Boş Alan Olması, Görseller Kadar Önemli
Tabi bu çalışmadan çıkacak sonuç sınıf duvarlarının boş olması gerektiği değil. İngiltere’de 153 sınıfta yapılan bir başka araştırmaya göre duvarlarda iyi seçilmiş görsellerin bulunması öğrencilerin sınıflarını benimsemelerini kolaylaştırıyor. Grafik tasarımda kullanılan boşluk yönetimi kuralı sınıf duvarlarında da geçerli. Buna göre duvarların en az %30-50’sinin boş tutulması görsel malzemenin dengeli olmasını sağlıyor.
Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Dilerseniz sınıfın bütün duvarlarını kapsayacak şekilde bir folyo çalışması yaptırabilir ve yıl uzun yıllar boyunca bu tasarımı kullanabilirsiniz. Ancak bu seçenekte yazı ve görsellerde hata olmaması önemlidir. Çümkü küçük bir yanlış bile yıllarca duvarlarınızda kalabilir.
Eğer duvarları faaliyetlerinizi yansıtacak şekilde kullanacaksanız eğitici malzemenin yanı sıra kendi öğrencilerinizin çalışmalarını sergilemeyi unutmayın. Böylece hem öğrencilerin öğrenme sorumluluğunu arttırır hem de konunun daha uzun süre hatırlanmasını sağlayabilirsiniz.
Duvarlarınızda ilham verici model alınacak kişileri sergileyin. Kısa hikayeler, çocukların hikayelerini merak edeceği gerçek hayat kahramanları, bilimsel başarılara imza atmış kişiler etkileyici olabilir. Bu kahramanları seçerken geleneksel isimlerden, klasik imajlardan uzak durabilirsiniz. Sadece erkekleri, Nobel ödülü alanları ya da sadece klasik mucitleri değil, günümüzün kuralları yıkmış isimlerini de unutmayın!
Duvarların sergilediğiniz malzemelerin uyumlu, düzenli ve çekici görünmesine dikkat edin. Aynı renkleri, aynı boyuttaki görselleri birarada tutun.
Haritalar, grafikler, tablolar öğrenmeyi destekler. Ancak hiçbirinin bütün dönem boyunca duvarda asılı durup farkedilmez olmalarını beklemeyin. Sıksık yeni görseller kullanın.
Öğrencilerinizin başarılarının en iyiden başlayarak sıralandığı, notların yazıldığı listeleri duvarlarınıza asmayın. Bazı öğretmenler bunun motive edici olduğunu düşünseler de bu uygulamalar bazı çocukların güvenini sarsabilir.
Gün ışığını engellemeyin. Pencerelerinizi açılmalarını engelleyecek şekilde tasarlamayın. Elektrik lambaları değil, gün ışığıyla aydınlatılmış sınıflarda öğrencilerin daha başarılı olduklarını aklınızda bulundurun.
Kaynaklar:
Youki Terada, 24 Kasım 2018, Dos and Don’ts of Classroom Decorations, Edutopia.
