Eğitim zihnin ve çocukların sınırlarının zorlanmasıdır. Ancak nedense bu önemli işi, yüzyıllardır hiç değişmemiş ve dünyanın her yerinde birbirinin aynısı olan binalarda yapmaya devam ediyoruz.
Oysa mekanın kişinin hayatı kavrayışına etkisinin önemini hepimiz biliyoruz. Çünkü mimari, kapsadığı alanı, o alanın fonksiyonunu ve mesajlarını değiştirmekte büyük bir etkiye sahip. Bu yüzden hayatın diğer alanlarında olduğu gibi eğitimde de mimari tasarımlar, güçlü bir eğitim felsefesiyle biraraya geldiklerinde sunulan eğitimin işlevselliğini arttırıyor, yeni kuşaklara verdikleri mesajı güçlendiriyorlar.
Bu bakış açısıyla size dünyanın farklı köşelerindeki ‘dünyanın en güzel okulları’ olarak nitelendirilmiş okullar arasından yapılmış bir seçkiyi sunuyoruz:
Makoko İlkokulu- Nijerya
Nijerya’nın başkenti Lagos’ta dünyanın en sıra dışı ve yaratıcı okul tasarımlarından biri bulunuyor. Burası kentin yoksul bölgelerinden olan ve 100.000’den fazla sayıda ailenin su üzerindeki evlerde yaşadığı Makoko’ kırsalı. Burada özellikle suların yükseldiği dönemde eğitim tamamıyla aksıyor. Bu bölgede çocukların okula gidebilmesi için mimar Kunlé Adeyemi tarafından tasarlanan yüzen okul, suyun içinde bir anıt gibi yükselerek çocukları adeta eğitime davet ediyor.
Okul, bölgedeki gölün yükselen sularına direnebilmesi için özel olarak inşa edildi ve yağışın yüksek olduğu dönemlerde bile, 100 öğrenciye kadar güvenli eğitim sağlayabiliyor. Üç kattan oluşan okulun ilk katında teneffüsler için açık bir oyun alanı , ikinci katında eğitim yapılan sınıflar, üçüncü katta ise yarı kapalı atölyeler bulunuyor.
Muku Anaokulu -Fuji, Japonya
Japonya’nın çok ödüllü Muku Anaokulu, yaratıcı okul tasarımı projelerinin en tanınmışlarından. Aralarında duvar bulunmayan dairesel yapılardan (sınıflardan) oluşan okulda, sınıf büyüklükleri ve fonksiyonları bölücü esnek malzemelerle ya da mobilyalarla sağlanıyor. Anaokulunun en eğlenceli bölümlerinden birisi de kışın boşaltılarak oyun alanı haline getirilen 30cm. derinliğindeki basamaksız çocuk havuzu.
Klasik okul binası fikrini yıkmayı hedefleyen Muku Anaokulu bu tasarımla öğrencilerin bireysel ifade ve yaratıcılık boyutları geliştirmeyi, ekip çalışması, öğrenciler arası işbirliği ve koordinasyon gibi değerleri vurgulamayı amaçlıyor.
Noor e Mobin İlkokulu- İran
İran’ın Bastam yöresinde 20 hektarlık bir alana yatay olarak tasarlanmış olan ilkokul kompleksi, Noor e Mobin adlı bir Sivil Toplum Örgütü tarafından inşa ettirilmiş. Öğrencilerin ücretsiz eğitim gördüğü bu okulda; sınıflar, toplantı ve spor salonunun yanı sıra çok sayıda geniş teknoloji laboratuvarları da bulunuyor.
Noor e Mobin vakfının yöneticileri, okul binasının tasarımına dair önceliklerinden ilkinin inşaatın düşük maliyetli olması diğerinin ise gelenekselin dışında, sorgulayan, eşitlikçi ve özgür eğitim duygusunun öğrencilere geçmesi olduğunu belirtiyorlar.
Roldan İlkokulu- İspanya
İspanya’da Roldan şehrinin eteklerinde tek kat üzerine yayılacak şekilde tasarlanmış bu devlet okulu binası, gelişmekte olan bir yeni yerleşim alanının merkezinde kalacak şekilde planlanmış. Fazla sayıda sınıfa ve öğrenci kontenjanına sahip olan okul, uzun dönemde bölgeye yerleşecek nüfus planlanarak yapılmış.
Tüm sınıfların geniş bir avluya ve etkinlik alanlarına açıldığı, geri dönüşüm ve sürdürülebilirlik değerlerine vurgu yapan okul şimdiden Avrupa’nın sayılı okulları arasında yer alıyor.
Penleigh and Essendon İlkokulu- Avusturalya
Avusturalya, Niddrie’de yoğunluklu olarak konutların olduğu bir bölgede, küçük bir alana tasarlanmış Penleigh and Essendon İlkokulu hem geleneksel okul binalarının hem de klasik eğitim felsefesinin sınırlarını zorlamak amacıyla tasarlanmış sıra dışı bir okul binası.
Örneğin girişte karşınıza çıkan okul binasının ön cephesi perili bir ev, merkezi bir Shinto Tapınağı, yan cephesi ise bir sirk çadırı izlenimini uyandırıyor. Okulun birinci kat tavan tasarımında gökyüzü ve bulutlarla ilgili çağrışımlar, zemin katta yaratıcılığı çağrıştıran canlı renkler kullanılmış. Binanın büyük bacası ise binanın havalandırılmasında kullanılıyor.
Ørestad Gymnasium- Kopenhag, Danimarka
Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da bulunan pek çok özelliği ile diğerlerinden ayrılan bir devlet lisesi var. Binanın en temel özelliği açık öğrenme felsefesini bina tasarımına da taşımış olması. Bu okulda öğrenciler açık öğrenme ortamlarında öğreniyor, hareketli duvarlarla birleştirilen esnek sınıflarda birbirlerinin yaptığı çalışmaları görebiliyor.
1100 öğrenci kontenjanı olan bina, cam bir küpün içinde gerektiğinde küçük çalışma alanlarına da bölünebilen dev bir sınıf olarak tasarlanmış. Gymnasium yani fen ağırlıklı bir lise olan okuldaki alanlar öğrencileri esnek ve yaratıcı düşünmeye teşvik ediyor. Tüm aktiviteler herkes tarafından görülebiliyor ve öğrenciler birbirleriyle iletişime geçip birbirlerine ilham veriyor. Farklı mimarisiyle dikkat çeken okulun orta alanında bulunan büyük merdivenler, öğrencilerin buluşma mekanı olmasının yanı sıra dersler arasında gidip gelirken öğrencilerin hareket etmesini de sağlıyor.
Tarsus Amerikan Koleji – Türkiye
Dünyanın en güzel okulları arasında Türkiye’den de bir okul bulunuyor. Bu okul hem uzun yıllara yayılan geçmişi hem de geleceğe dönük yatırımlarıyla Türkiye’nin en tanınmış okullarından bir olan Tarsus Amerikan Koleji ile Tarsus SEV İlköğretim Okulu’nun bulunduğu kampüs.
TAC’nin neredeyse bir buçuk asırlık geçmişe sahip kampüsünün karşısında kurulan Tarsus SEV’in yeni ve modern binası, altı büyük mimari ödül aldı. Yaklaşık 30 bin metrekarelik kampüste yer alan binada; TAC’nin yatakhanesi, iki okulun ortak kullandığı oditoryum, yemekhane ve kapalı spor salonu yer alıyor. İlköğretim okulunun binasında; anaokulundan dördüncü sınıfa kadar olan ilköğretim öğrencileri eğitim alırken, aynı kampüste bulunan diğer bina ise TAC’nin yatılı okuyan lise öğrencilerine ev sahipliği yapıyor.
Peki okul hangi özellikleriyle dünyanın en güzel okulları arasında yer alıyor? Okul geçmişi ve geleceği yanyana ve uyumlu bir şekilde harmanlayabilmesi; doğa ile teknolojiyi, iş hayatıyla, sanatı biraraya getirebilmekteki başarısı nedeniyle bu ünvanı taşımaya ve Türkiye’nin de en güzel okullarından bir olmaya devam ediyor.
