Birinci sınıfa başlamak küçük bir çocuğun hayatındaki en büyük ve zorlu adımlardan biridir. Çocuğunuz anne babasının ya da anaokulu öğretmeninin koruması altında olmadığı okuluna uyum sağlamak için büyük çaba harcayacak; okuldaki ilk günlerini, öğretmeniyle ve arkadaşlarıyla yaşadıklarını ömrü boyunca hatırlayacaktır.
Bu dönemde çocuğunuzun kendisini yeterince hazır hissetmemesi de okul uyum sürecini zorlayacak hatta kötü bir başlangıç eğitim hayatı üzerinde izler bırakacaktır.
Peki çocuğunuz bu büyük başlangıca hazır olması için siz neler yapabilirsiniz? Bunu değerlendirmeye çocuğunuzun becerilerini gözden geçirmekle başlayabilirsiniz. Böylece onun kendi gereksinimlerini karşılayacak, çevresiyle iletişim kurabilecek, en önemlisi özgüvenli hissedip öğrenmeye başlayabilecek olmasını destekleyebilirsiniz. İşte sizin çocuğunuzun okula başlama yeterliliğini değerlendirebilmek için bazı öneriler:
Çocuğunuzun Sosyal Becerilerini Geliştirin!
Çocuklar açısından okul bir öğrenme merkezinden çok bir sosyalleşme merkezidir. Bir arkadaş grubunun olması, öğretmenine güvenmesi ve ihtiyaçlarını ona ifade etmesi çocuğun okula alışmasını kolaylaştıracaktır. Çocuk, sınıf arkadaşları, öğretmenleri ve diğer kişilerle ne kadar yakınlaşır ve kendini güvende hissederse akademik olarak o kadar kolay ilerleyecektir. Peki çocuğunuzun sosyalleşmesi için siz neler yapabilirsiniz?
Önceden Arkadaşlıklar Kurmak:
Özellikle çocuğunuzun sosyalleşmek konusunda fazla deneyimi yoksa aynı sınıfta olacağı arkadaşların birkaçıyla okul başlamadan önce tanışmasını sağlayabilirsiniz. Eğer fırsatınız varsa özellikle çocuğunuzla iyi arkadaş olabileceğini düşündüğünüz çocuklarla ve aileleriyle bir tanışma toplantısı düzenleyip okulun ilk günlerini çocuğunuz için kolaylaştırabilirsiniz.
Sınıf Tanışma Toplantıları Düzenlemek:
Eğer okula başlamadan önce tanışma düzenleme fırsatınız olmadıysa okulun ilk haftalarında çocuklarınızın sınıf ortamının dışında tanışabilmeleri için bir düzenleme yapabilirsiniz.
Arkadaşlık Kurmayı Öğretmek:
Daha önemlisi çocuğunuza biriyle tanışmaya nasıl başlayabileceğini öğretebilirsiniz. Konuşmaya nasıl başlanır, nasıl selam verilir, bir başkası yanına gelirse ona nasıl yanıt verebilir, arkadaşlık nasıl geliştirilir gibi konularda çocuğunuzla küçük alıştırmalar yapmanız onun işini kolaylaştıracaktır.
Arkadaşlığı Sürdürmeyi Öğretmek:
Arkadaşlığı başlatmak kadar sürdürmenin de koşulları vardır. Çocuğunuza paylaşmak, karşısındakinin sınırları bilmek aynı zamanda da kendi sınırlarını korumak kavramlarını anlatmaya başlayabilirsiniz. Çocuğunuz bir diyaloğu sürdürmek konusunda da yardıma ihtiyaç duyabilir.
- Arkadaşlarını oyuna nasıl davet edecek?
- Kendisine kötü davranan bir arkadaşı olursa ne yapacak?
- Arkadaşlarına nasıl teşekkür edecek?
- Sınıfın kuralları hakkında bilmediklerini nasıl öğrenecek?
- Öğretmeninden nasıl yardım isteyecek?
- Kendi isteklerini nasıl ifade edecek?
Çocuğunuzun Kişisel Yeterliliğini Geliştirmek
Sosyalleşmenin yanı sıra çocuğunuzun kişisel becerilerini geliştirmek ve gereksinimlerini karşılayabilecek becerileri kazandırmak onu güçlendirecektir. Çocuğunuz temel ihtiyaçlarını başkalarının desteğine ihtiyaç duymadan karşıladığı oranda kendini rahat hissedecek, özgüveni yükselecektir.
Tuvalete Yalnız Gitmek:
Veliler özellikle anaokuluna birkaç yıl giden çocuklarının tuvalet alışkanlığı konusunda yeterince deneyimli olduğunu düşünürler. Oysa pek çok çocuk tuvalete kendi kendine gitse de son temizlik bölümünde annesinin yardımına ihtiyaç duyar. Bu yüzden ilkokula başlamadan önceki haftalarda tuvalete bağımsız gidebilmesini için alıştırmalar yapmanız, çocuğunuzun okula uyumunu kolaylaştıracaktır.
Kendi Kendine Giyinmek:
Çocuğunuz kendi kendine giyinse de ayakkabı bağlama, fermuar kapatma ya da düğme ilikleme gibi konularda alıştırma yapmaya ihtiyaç duyabilir. Hangi zamanlarda hırka giyeceğini, terlerse ne yapacağını da ona öğretebilirsiniz.
Kantinden Alışveriş Yapmak:
Eğer okulunuzun bir kantini olacaksa o zaman çocuğunuza neyi alabileceğini, hangi ürünlerin daha sağlıklı olduğunu ve aldığı ürünün ambalajını nasıl açabileceğini öğretmelisiniz.
Kendi Kendine Yemek Yemek:
Eğer kantin yerine öğle yemeği ya da beslenme saati olacaksa o zaman çocuğunuzu çatal, bıçak kullanımı, öğününü sırasıyla yemek gibi konularda eğitebilirsiniz.
Temel Birinci Sınıf Bilgilerine Giriş Yapmak
Nasıl çocuğunuzun ilkokula okuma yazmayı bilerek gitmesi onun motivasyonunu düşüren bir faktör olacaksa sayılar ve harfler konusunda hiçbir şey bilmeden gitmesi de okul uyumunu olumsuz etkileyecektir. Özellikle çocuğunuzun ilk günlerden kendisini yetersiz hissetmesini engellemek için bazı temel bilgileri ona kazandırabilirsiniz.
İsmini Tanımasını Sağlayın:
Çocuğunuzun sınıfında, bir listede ya da yemekhanede adını gördüğünde tanıması işlerini kolaylaştıracaktır. Eğer sık rastlanan bir ismi varda adının yanı sıra soyadını da öğrenmesini sağlayın.
Kitap Okumaya Başlayın:
Eğer şimdiye kadar başlamadıysanız günlük olarak kitap okumaya zaman ayırın. Önce siz okuyun, sonra çocuğunuzla kitap hakkında konuşmalar yapın ve sorular sorun. Daha sonra çocuğunuzun soru sormasını isteyin; siz onun sorularını yanıtlayın.
İnce Motor Becerilerini Geliştirin:
İlkokula başladığında çocuğunuzun ince motor becerilerine ihtiyacı olacaktır. Doğrudan yazı yazma ve kalem tutma çalışması yapmasanız da makas kullanımı, kağıt kesme, yapıştırma, boncuk dizme, ince süslemeler ve farklı malzeme ve tekniklerle resim yapma faaliyetleri çocuğunuzun gelişimini sağlayacaktır.
Matematiği Hayatınıza Alın:
Çocukları matematikle tanıştırmanın anlamı onlara sayı saymayı öğretmek değildir. Yapılması gereken daha çok sayıların hayatımızdaki yeri, temsil ettikleri nicelikler, küçük işlemlerin günlük örnekleriyle çocukları tanıştırmak ve basit ev uygulamalarındaki yerini gösterebilmektir.
Çocuğunuzu Okul Fikrine Alıştırmaya Başlayın
Okulu Önceden Ziyaret Edin:
Dilerseniz okulun birinci sınıflar için uyum haftasından bir kaç gün önce çocuğunuzla beraber okulu ziyaret edebilirsiniz. Okul bahçesini, kitaplığını, müzik odasını, tuvaletleri ve tabi ki sınıfı birlikte görmeniz çocuğunuzun heyecanını yenmesine yardımcı olabilir.
Okul Alışverişini Birlikte Yapın:
Çocuklarla alışveriş çoğunlukla kolay değildir; gerekli malzemelerin seçilmesi fikir ayrılıklarına hatta tartışmalara neden olabilir. Bu nedenle pek çok ebeveyn alışverişi çocukları olmadan yapmayı tercih eder. Oysa birlikte alışveriş yapmak çocuğunuzu okul fikrine yakınlaştırabilecek etkinliklerinden birisidir.
Okul forması İle Fotoğraf Çektirin:
Çocuğunuzun okul forması ile çekilecek profesyonel bir fotoğrafı onun yeni ‘imajını’ benimsemesini kolaylaştıracaktır. Bu fotoğraf için okul başlamasından birkaç gün önce bir fotoğrafçıyı ziyaret etmeniz fotoğrafa yüklenen anlamı güçlendirecektir.
