COVİD-19 Pandemisinin Görünmeyen Yüzü: 65 Yaş Üstü

Pandeminin yarattığı karantina dönemi çoğumuz için sona ermeye başladı. Neredeyse hepimiz işlerimize döndük, koşuşturmalar, günlük kaygılar eski halini aldı. Maskelerimizi saymazsak eğer bize Covid-19’u hatırlatan neredeyse hiçbir iz kalmadı.

Ancak, ev yasağı hala devam eden, yasaklı olmanın ve tüm günü  evde geçirmenin olumsuz etkilerini bütün zorluğuyla yaşayan bir grup daha var: 65 yaş üstündekiler. Yavaş yavaş sıkıntılarını dile getirmeye başlasalar da toplumun büyüklerinin sesleri hala çok az duyuluyor. Oysa hepimizden çok destek ve ilgiye ihtiyaç duyuyorlar.

65 Yaş Üstü: En İncinebilir Grup

Pandemiden yoğun bir şekilde etkilenen gruplar arasında şüphesiz ki en kırılgan grup 65 yaş üstü kişiler. Birleşmiş Milletlerin Mayıs 2020’de yayınladığı “Covid-19’un Yaşlı İnsanlar Üzerindeki Etkisi” isimli rapora göre 80 yaş üstü kişilerin Covid-19 nedeniyle ölme ihtimali, diğer yaş gruplarından 5 kat daha fazla ve ölenlerin %80’i 80 yaşın üstünde olan bireyler. Virüs karşısında “en incinebilir grup” olduğu rakamlarla da ispatlanmış olan 65 yaş üstü kişilerin bir bölümü için ekmek almaya gitmek bile çok önemli bir etkinlik iken neredeyse 3 aydır evlerinden çıkamıyorlar.

Büyüklerimizin temel ihtiyaçlarını ellerimizden geldiğinde karşılıyor, sık sık telefonla konuşuyor moral vermeye çalışıyoruz. Fakat aynı noktayı sürekli atlıyoruz; gerçekten ihtiyaç duydukları ekmek, gazete gibi malemeler ya da giderek kısalan konuşmalar değil. Onlar hayatlarını geri istiyorlar. Birbirinin aynısı günler, televizyon ekranlarından takip edilen ve giderek uzaklaşan bir gerçek yaşam” onların sosyal özgüvenlerini yokediyor;  hareket etme alanlarının son derece sınırlı olması ve kuytu köşelerde bekleyen birçok sağlık sorunu olanca ihtişamıyla ortaya çıkmasına neden oluyor.

Evde Kapalı Kalmanın Fiziksel ve Psikolojik Sonuçları var!

Evde hareketsiz kalan yaşlılar kas kaybı yaşıyor, yürüme performansları ciddi derecede azalıyor, solunum ve dolaşım sistemi başta olmak üzere vücut sistemlerinin hepsinde alarm sinyalleri çalmaya başlıyor… Nasıl ki tahta kuruları içten içe tahtaları çürütürse yaşlılarımız da yeni coronavirüsten değil belki ama yeni coronavirüs yüzünden sağlıklarını yitirme ya da ciddi depresyon riskiyle karşı karşıya kalıyorlar.

Fizik tedavi uzmanları yaşlıların sınırlı alanda dahi hareket etmelerini sağlamak, güneş ışınlarından mümkün olduğunca yararlanmaları  konusunda teşvik etmek ve en küçük bedensel şikayetlerini dahi dikkate alarak gerekli önlemleri almak gerektiğini söylüyorlar.

Biz neler Yapabiliriz?

Peki ev kısıtlamaları giderek uzayan, bunalan, sosyal etkileşimi ve sağlığı bozulan  büyüklerimize yardımcı olabilmek için biz neler yapabiliriz?

Sağlık Hizmeti Herkesin Hakkı

Öncelikle nitelikli sağlık hizmeti almanın temel bir insanlık hakkı olduğunu ve yaşı kaç olursa olsun herkesin değerli olduğunu hiçbir zaman akımızdan çıkartmamalı; davranışlarımızı ve dilimizi bu duyarlılıkla kullanmalıyız.

Risk Grubu Değil, Özen Grubu

Pandemi döneminde akla gelen, belirli yaş gruplarının risk altında olduğuna dair inancı; belirli yaş gruplarının daha fazla özen altında olması gerektiği şeklinde anlamalı ve ifade etmeliyiz.

Hayatı Zenginleştirmek Önemli

Sosyal mesafe uygulamalarının ve 65 yaş üstündekilerin korunmasına dair politikaların, bir çeşit sosyal dışlamaya dönmemesi için bilinçli dikkat ve çaba göstermeliyiz. Özellikle yalnız yaşayan yaşlıların sosyal etkileşimlerinin azalmaması, izolasyon sürecinden olumsuz etkilenmemeleri ve toplum içindeki varlıklarını sürdürebilmeleri için onlarla iletişimimizi yüksek tutmalı, hayatlarını zenginleştirmek adına düşünmeliyiz.

Yeni Hayata Uygun Yeni Rutin Oluşmalı

Bu süreçte, evde uzun süre kalmanın duygusal içe kapanmaya ve depresyona varan etkileri olabileceğini bilinciyle, belirli bir rutin oluşturmalarına destek olmalı; daha önceden sahip oldukları karar ve sorumlulukları onlardan almamalıyız.

İnternet ve Sosyal Medya Desteği Sağlanabilir

Pandemide evlerinde kalan kişilerin toplumsal bağlarını güçlendirmek için farklı seçenekler oluşturmalı örneğin internet ya da sosyal medya aracılığıyla toplumsal bağlarını korumalarına destek olmalıyız.

Ekonomik Destek Gözetilmeli

Covid-19 nedeniyle ortaya çıkan ekonomik güçlüklerden en çok etkilenecek gruplardan birinin de yaşlılar olabileceğin bilinciyle, bu yaş grubuna dönük ekonomik destekler geliştirmeliyiz.

Desteklerinin Önemi Vurgulanmalı

Bu  dönemin geçici olduğu; evde kalmalarının ülkenin sağlık politikalarına büyük katkıda bulunduğunu sıklıkla vurgulamalı; birlikte yasak sonrasına dair belirli plan ve projeler yapmalıyız.